Darülelm (ərəbcə: دارالعلم - dār al-ʿilm) sözü, əslində, "elm evi" və ya "elm ocağı" mənasını verən bir ərəb təbirindən törəmişdir. Sadəcə bir məkan adı deyil, daha dərin bir məna daşıyır. Bu, təhsilin, tədqiqatın, elmə həsr olunmuş fəaliyyətlərin mərkəzi, bir növ intellektual məbəd kimi təsəvvür edilə bilər.
Cəlil Məmmədquluzadənin sitat gətirdiyi kimi, "bir darülelm binası" ifadəsi, sadəcə bir bina deyil, əslində elmə, təhsilə, intellektin inkişafına yönəlmiş bir müəssisəni, bir mədəniyyət ocağını ifadə edir. Bu, həmin dövrdə elm və təhsilin vacibliyini vurğulayan, müasir bir düşüncə tərzinin ifadəsidir.
Darülelm anlayışı, yalnız konkret bir binanı deyil, daha geniş mənada bir "elm mədəniyyəti"ni, elmə və təhsilə yanaşma formasını da əhatə edir. Bu mənada, darülelm, yalnız divarları içərisində deyil, həm də ictimai həyatda, insan düşüncəsində mövcud olan bir anlayışdır. Tarix boyu, müxtəlif mədəniyyətlərdə elmə həsr olunmuş məktəblər, universitetlər və akademiyalar darüləlm anlayışının konkret təcəssümü olaraq qəbul edilə bilər.
Qısacası, darülelm sadəcə "elm evi" deyil, elmə, tədqiqata, intellektual inkişafa həsr olunmuş müəssisənin, mühiti, həmçinin elmə olan münasibətin ifadəsidir. Bu sözün tarixi kökləri, onun çağdaş mənasını daha da zənginləşdirir və onu yalnız bir bina adı səviyyəsindən daha uca bir məna daşıyan bir anlayışa çevirir.