Darvinizm: Bu termin, 19-cu əsr ingilis təbiətşünası Çarlz Darvinin adından götürülərək, canlıların təkamülünü izah edən geniş bir bioloji nəzəriyyəni ifadə edir. Darvinizm, sadəcə bir nəzəriyyə deyil, təbiət elmlərinin əsasını təşkil edən, canlı aləminin müxtəlifliyi və mürəkkəbliyinin ortaya çıxmasını izah etməyə çalışan güclü bir konsepsiyadır.
Darvinin "Növlərin Mənşəyi" əsəri ilə elm aləminə daxil olan bu nəzəriyyənin əsasını təbii seçim təşkil edir. Təbii seçim, ətraf mühitin təsirinə daha yaxşı uyğunlaşan orqanizmlərin daha çox nəsil verməsi və genlərini gələcək nəsillərə ötürməsi prinsipinə əsaslanır. Bu, əlverişli xüsusiyyətlərin zamanla yayılmasına və əlverişsiz xüsusiyyətlərin isə azalmasına səbəb olur. Beləliklə, nəsillər boyu davam edən bu proses, növlərin təkamülünə və yeni növlərin yaranmasına gətirib çıxarır.
Darvinizm, yalnız "güclünün sağ qalması" kimi sadəcə bir ifadə ilə izah edilə bilməz. Çünki bu, həm ətraf mühitə uyğunlaşmanı, həm də təsadüfi mutasiyaların rolunu, həm də genlərin yayılmasını əhatə edən mürəkkəb bir prosesdir. Darvinin ideyaları, müasir genetika və molekulyar biologiya ilə birləşərək, Neo-Darvinizm olaraq adlandırılan və daha da inkişaf etmiş bir təkamül nəzəriyyəsini meydana gətirmişdir.
Darvinizmin elmə verdiyi ən böyük töhfələrdən biri də, canlıların bir-biri ilə qohumluğunu və ortaq əcdaddan törəməsini göstərməsidir. Bu, bioloji təsnifat sistemlərinin inkişafında və canlıların filogeniya ağacının yaradılmasında əsas rol oynamışdır. Darvinizmin təsiri yalnız biologiya ilə məhdudlaşmır; sosial elmlər, fəlsəfə və hətta dini düşüncələrə qədər geniş bir sahədə öz təsirini göstərmişdir.
Bu gün də Darvinizm, bəzi mübahisələrə səbəb olsa da, canlıların təkamülünün əsas mexanizmlərini izah edən ən geniş qəbul edilmiş nəzəriyyə olaraq qalır və müasir biologiyanın əsasını təşkil edir.