izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Daştülək sözü Azərbaycan dilində əsasən iki əsas mənada işlənir. Hər iki məna da heyvanların, xüsusilə də at və qırğıların, təmkinsiz, idarəolunmaz təbiətlərini ifadə edir.

Birinci mənada daştülək, vəhşi təbiətli, özbaşına böyümüş, ələ öyrədilməsi çətin olan qırğını ifadə edir. Bu, həm fiziki baxımdan vəhşi bir görünüşü (tüyləri dağılmış, əzaları qırçıq, bədəni zəif) ifadə edə bilər, həm də davranış baxımından – çətin idarə olunan, əlçatmaz, inadkar bir heyvanı təsvir edə bilər. Belə bir qırğının təlimə və insan əlinə alışması olduqca çətin, hətta mümkün olmaya bilər. Bu mənada, söz əsasən heyvanın vəhşiliyini, təlimə davamlı müqavimətini vurğulayır.

İkinci mənada isə daştülək sözü, qoşquya getməkdən imtina edən, yoldaşı ilə yanaşı, birlikdə çəkməyən, özbaşınalıq edən atı bildirir. Bu mənada söz, heyvanın inadkarlığını, itaətsizliyini, komanda qəbul etməməsini və nəticədə qoşquda problem yaratmasını əks etdirir. Yəni atın sadəcə fiziki gücü yox, psixoloji təbiəti də bu sözlə ifadə olunur. Daştülək at, sürüdəki digər atlarla uyğunlaşa bilmir, özbaşınalığı ilə nəqliyyatın normal işləməsinə mane olur.

Ümumi olaraq, daştülək sözü, həm qırğı, həm də at üçün, idarəolunmazlığı, vəhşiliyi, inadkarlığı və təlimə müqaviməti ifadə edən bir metafora kimi işlənir. Sözün kökü və etimologiyası daha ətraflı araşdırılmağı tələb etsə də, mənası təbii mühitdəki vəhşiliklə insanın tərbiyə və idarəsi arasındakı qarşıdurmanı aydın şəkildə göstərir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz