izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Dayamaq felinin Azərbaycan dilindəki mənası, sadəcə "dirəmək" və ya "söykəmək"dən daha geniş və çoxqatlıdır. Bu feli bir neçə kontekstdə fərqli mənalarda işlətmək mümkündür. Ən əsas mənası bir cismi digərinə möhkəm yapışdırmaq, söykəmək, ona sıx yanaşdırmaqdır. Mətndə verilən nümunədə olduğu kimi, "Nikitin dodağını lap Aslanın qulağına dayadı" cümləsindəki "dayamaq" fiziki yaxınlığı, sıxlığı, hətta gizli bir ünsiyyəti ifadə edir.

Ancaq "dayamaq"ın mənası yalnız fiziki təmasla məhdudlaşmır. Məcazi mənada da işlədilə bilər. Məsələn, bir insanın fikirlərini, qərarlarını, hərəkətlərini müəyyən bir əsas, dəlil, prinsiplər üzərində qurmağı da "dayamaq" fel ilə ifadə etmək olar. "O, öz arqumentlərini möhkəm sübutlara dayayırdı" cümləsində olduğu kimi. Bu mənada "dayamaq" dəstək, etimad, əsaslandırma mənalarını özündə ehtiva edir.

Daha da genişləndirərək deyə bilərik ki, "dayamaq" həmçinin müəyyən bir vəziyyət və ya hadisəyə bağlılığı, asılılığı ifadə edə bilər. "Onun həyatı tamamilə ailəsinə dayanırdı" cümləsində "dayamaq" asılılıq, dəstək və etimad mənasını verir. Bu mənada "dayamaq" fəaliyyətin davamlılığını, əsasını ifadə edir.

Beləliklə, "dayamaq" felinin mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir, ancaq əsasında hər zaman bir növ əlaqə, yaxınlıq, dəstək və ya asılılıq anlayışı durur. "Kip yanaşdırmaq" sadəcə onun fiziki mənasının bir tərəfini əks etdirir, əslində isə bu felin mənası daha zəngin və çoxcəhətlidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz