Demokratiya [yun.] İs. Dövlət idarəçiliyinin əsasını xalqın iradəsinin, yəni xalqın özünüidarəetmə hüququnun təşkil etdiyi siyasi sistem və ya idarəetmə üsuludur. Sadəcə olaraq “xalq hakimiyyəti” demək kifayət deyil, çünki demokratiya kompleks bir anlayışdır və müxtəlif aspektləri əhatə edir.
Demokratiyanın əsasını xalqın suverenliyi təşkil edir. Bu o deməkdir ki, dövlətin bütün hakimiyyət orqanları xalqın iradəsinə tabe olmalı və onun maraqlarını qorumalıdır. Bu suverenlik isə ümumiyyətlə, sərbəst və ədalətli seçkilər, çoxpartiyalı sistem, ifadə azadlığı, mətbuat azadlığı, toplaşmaq azadlığı və digər fundamental insan hüquqlarının qorunması vasitəsilə təmin edilir.
Demokratiya tarix boyu müxtəlif formalarda özünü göstərib. Birbaşa demokratiya, yəni xalqın birbaşa qanun qəbul etməkdə iştirak etdiyi sistem, qədim Yunanıstanda tətbiq olunsa da, böyük əhalisi olan müasir dövlətlər üçün praktik olaraq mümkün deyil. Ona görə də, əksər müasir demokratiyalar təmsilçi demokratiya prinsipinə əsaslanır. Bu sistemdə xalq öz nümayəndələrini seçir və bu nümayəndələr xalqın adından qərarlar qəbul edirlər.
Demokratiyanın idealının gerçəkləşməsi heç də asan deyil və davamlı səy tələb edir. Korrupsiya, ədalətsizlik, azlıqların hüquqlarının pozulması və digər problemlər hər hansı bir demokratik sistem üçün ciddi təhlükə yarada bilər. Demokratiyanın möhkəmləndirilməsi üçün vətəndaş cəmiyyətinin inkişafı, hüququn aliliyinin təmin edilməsi, demokratik dəyərlərə sadiq olan liderlərin seçilməsi və vətəndaş məsuliyyətinin artırılması vacibdir. "Xalq demokratiyası" ifadəsi isə ümumiyyətlə, totalitar rejimlərin özünü demokratik kimi təqdim etmək üçün istifadə etdiyi bir termindir və əsl demokratiya ilə heç bir əlaqəsi yoxdur.