Deşmə sözü "deşmək" fellərinin törəməsidir və əsasən bir neçə mənaya malikdir. Ən geniş mənası, nəyisə kəskin bir alət vasitəsilə dəlik açmaq, bir şeyin içərisinə nüfuz etmək, yarıq salmaq deməkdir. Məsələn, "dəmirçinin dəşməsi ilə taxta parçası deşildi" və ya "qılınc düşmənin zirehinə dəşdi". Bu mənada "deşmə" həm fiziki təsir, həm də məcazi olaraq, bir şeyin iç dünyasına, sirlərinə nüfuz etmək mənasında işlənə bilər.
Daha incə bir məna da "deşmə"nin nəyisə yarıb açmaq, parçalamaq mənasında işlənməsidir. Məsələn, "dəniz dalğaları sahili dəşdi" ifadəsində dalğaların sahilə vurması və onu yuyub aparması nəzərdə tutulur. Bu mənada "deşmə" daha çox güc və təzyiq təsiri ilə əlaqələndirilir.
Bundan başqa, "deşmə" bəzi hallarda hər hansı bir şeyin məlum olmayan, gizli bir tərəfini açmaq, aşkara çıxarmaq mənasında da işlənə bilər. Məsələn, "məsələnin dəşməsi" ifadəsi məsələnin həllini, onun mürəkkəb tərəflərinin aydınlaşmasını bildirə bilər. Bu məna, ilk baxışda görünməyən həqiqətləri kəşf etmək, gizli məlumatlara yiyələnmək kimi məcazi bir kontekstdə istifadə olunur.
Qısaca, "deşmə" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir, lakin ümumi olaraq nüfuz etmə, açmaq, parçalamaq və aşkara çıxarmaq kimi əsas fikirləri əhatə edir. Sözün dərin və çoxşaxəli mənaları onu Azərbaycan dilinin zəngin leksikasının parlaq nümunələrindən biri edir.