izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Deyən sözü Azərbaycan dilində əsasən "deyən" kimi deyil, "deyən" kimi deyim formasında işlənir və "o kim ki, demək olar, deyir ki..." mənasını verir. Yəni, bir şeyin söylənilməsini, bir hadisənin baş verməsini və ya bir şəxsin hərəkətini bildirən, lakin birbaşa təsdiq etməyən, daha çox ehtimal və ya qeyri-dəqiqlik ifadə edən bir söz birləşməsidir.

Misallar göstərir ki, "deyən" sözü müəyyən bir mənbəyə istinad etmədən, qeyri-rəsmi və ya eşitmə yolu ilə əldə edilmiş məlumatları ifadə etmək üçün işlədilir. "Deyən, o getdi" ifadəsi "eşitdim ki, o getdi" və ya "söhbət gedir ki, o getdi" kimi mənaları daşıya bilər. Mənbənin etibarlılığı və məlumatın dəqiqliyi şübhə altındadır. Bu, sözün qeyri-rəsmi və gündəlik danışıq dilində daha çox istifadə edilməsinin səbəbidir.

M. Rahim misalında isə ("Deyən, əkizlərlə gəldi bərabər; Poladın evinə ögey-doğmalıq.") "deyən" sözü, bir xəbərin, bir hadisənin yayılmasını, söylənilməsini ifadə edir. Kimin dediyi dəqiq bilinmir, ancaq bu xəbər yayılıb. Beləliklə, sözün qeyri-müəyyənliyi, mənbənin gizliliyi vurğulanır. Burada da hadisənin gerçəkliyi qətiyyətlə təsdiqlənmir, daha çox bir ehtimal kimi qələmə verilir.

Ümumi olaraq, "deyən" sözü, məlumatın qeyri-dəqiqliyini, şübhəliliyini və ya mənbənin bilinməməsini ifadə edən bir söz birləşməsidir və Azərbaycan dilinin zəngin ifadə vasitələri içərisində özünəməxsus yer tutur. Bu, dilin canlılığını və dinamizmini göstərən maraqlı bir nümunədir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz