Deyikli sözü Azərbaycan dilində, xüsusilə də köhnə ədəbiyyat nümunələrində rast gəlinən maraqlı bir leksik vahiddir. Əsas mənası, uşaqlıqdan adaxlanmış, yəni valideynləri tərəfindən evlilik üçün öncədən razılaşdırılmış və söz verilmiş qız və ya oğlan deməkdir. Bu, müasir dövrdəki nişanlı sözünün daha köhnə, daha çox ənənəvi bir ifadəsi hesab oluna bilər.
Deyikli anlayışı, qədim ənənələrə istinad edərək, iki ailə arasında öncədən qurulmuş bir əlaqəni, bir növ sosial müqaviləni təmsil edir. Uşaqlar hələ kiçik yaşlarından bir-birlərinə deyikli olaraq, gələcək həyat yoldaşları kimi qəbul edilir və bu münasibət ailələr arasında ciddi şəkildə qorunur. Bu adət, ailələr arasında möhkəm bağların qurulmasına və sosial dayanıqlığın təmin edilməsinə xidmət edirdi.
Mirzə Fətəli Axundzadənin əsərindəki sitatda da görüldüyü kimi, "deyikli" sözü, sadəcə olaraq nişanlı olmağın üstündən gedən, daha dərin məna kəsb edən bir anlayışı ifadə edir. Bu, müasir "nişanlı" anlayışından fərqli olaraq, daha çox ailəvi və ənənəvi bağları vurğulayır.
Müasir Azərbaycan dilində "deyikli" sözü nadir hallarda istifadə olunur və əsasən ədəbiyyatda, tarixi kontekstdə rast gəlinir. Bununla belə, bu sözün mənasını və tarixi köklərini bilmək, Azərbaycan dilinin zəngin leksik ehtiyatını daha yaxşı anlamaq üçün əhəmiyyətlidir. Sözün köhnəliyi və nadir istifadəsi onu dil tarixi və mədəniyyəti baxımından daha da maraqlı edir.