izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Deyinti sözü Azərbaycan dilində narazılıq, şikayət və ya deyinmə kimi ifadə olunan bir hal və ya hissi təsvir edir. Lakin bu sadə tərif sözün zəngin mənasını tam əks etdirmir. Deyinti, sadə bir şikayətdən çox, içdən gələn, bəzən gizli, bəzən isə açıq şəkildə ifadə olunan bir narazılıqdır. Bu, daxili bir təzyiqin, haqsızlığa qarşı etirazın ifadəsidir. Sözün kökü olan "dey-" fiilinin mənası nəzərə alındığında, deyinmənin, bir şeyin söylənməsi, ifadə olunması, bildirilməsi mənası da ön plana çıxır. Beləliklə, deyinmə sadəcə bir duyğu deyil, həm də bu duyğunun ifadə olunma formasıdır.

Deyintinin səviyyəsi də müxtəlif ola bilər: birisi alçaq səslə, öz-özünə pıçıldaya bilər, digəri isə ətrafındakılara açıq şəkildə şikayət edə bilər. Deyintinin ifadə olunma üsulu da çox müxtəlifdir: kəskin tənqid, yumşaq inciklik, acı bir təbəssüm, susqun bir üzüntü – hamısı deyinmənin müxtəlif nümunələri ola bilər. Hətta bəzən deyinmə sükutda, hərəkətlərdə, gözlərdə gizlənə bilər. Belə hallarda deyinmənin mənasını anlamaq üçün diqqətli müşahidə tələb olunur.

Deyinti, yalnız konkret bir hadisəyə reaksiya deyil, həm də daha geniş mənada, həyatda yaşanan ümumi narazılığın, haqsızlıq hissinin ifadəsidir. Bu mənada deyinmə, insanın daxili dünyasının bir göstəricisi, onun həyatla olan münasibətinin bir əksidir. Deyinti, həm də müəyyən sosial-psixoloji kontekstdə dəyərləndirilməlidir. Məsələn, bir cəmiyyətdə deyinmənin ifadə olunma üsulu və dərəcəsi həmin cəmiyyətin sosial strukturu ilə sıx bağlıdır.

Nəticə olaraq, "deyinmə" sözü sadəcə bir lüğət mənasından daha çoxdur. Bu, insanların həyat təcrübələrini, duyğularını və sosial-mədəni kontekstlərinin təsirini özündə əks etdirən, çox qatlı və maraqlı bir anlayışdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz