izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Dəbbəkar sözü ərəb dilindən gələn "dəbbə" və farsca "-kar" şəkilçisinin birləşməsindən əmələ gəlmişdir. "Dəbbə"nin əsas mənası "dəyirmi, geniş ağızlı qab" deməkdir. "Kar" isə "-çı", "-dar" kimi fəal iştirakçı bildirən bir şəkilçi olub, hər hansı bir işlə məşğul olanı, o işdə ixtisaslaşanı bildirir.

Beləliklə, dəbbəkar sözünün əsl mənası "dəbbə ilə işləyən", "dəbbə hazırlayan", "dəbbə satışı ilə məşğul olan" kimi təfsir edilə bilər. Tarixi kontekstdə, dəbbənin müxtəlif materiallardan (gil, ağac, metal) hazırlanması və müxtəlif məqsədlər (su, taxıl, yağ saxlamaq) üçün istifadə edilməsi nəzərə alınarsa, dəbbəkarın peşəsi daha geniş bir məna kəsb edir.

Ancaq zaman keçdikcə, dəbbəkar sözü daha çox məcazi mənada işlənmişdir. Xüsusilə Azərbaycanın kənd təsərrüfatı ilə məşğul olan bölgələrində dəbbəkar daha çox "kənd təsərrüfatı məhsullarını, əsasən də taxılı saxlamaq və ya daşımaqla məşğul olan şəxs" mənasında işlənmişdir. Bu mənada, dəbbəkar sadəcə bir qab düzəldən deyil, həm də məhsulun yığılması, saxlanması və daşınmasında mühüm rol oynayan bir fəhlə, bir işçi kimi qəbul edilmişdir.

Maraqlı bir məqam da odur ki, dəbbəkar sözü, zamanla öz əsas mənasından uzaqlaşaraq, məcazi mənada "çoxlu yemək, çoxlu əşya olan, bol-bərəkətli" mənasında da işlənə bilər. Məsələn, "evin dəbbəkarı doludur" deyəndə bol-bərəkətli bir ev nəzərdə tutulur.

Yekun olaraq, dəbbəkar sözünün izahı yalnız bir sənətkarın peşəsinə deyil, həm də tarixi, sosial-iqtisadi və mədəni kontekstlərə bağlı olaraq bir çox mənaları əhatə edən zəngin bir termindir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz