Dəlixana sözü Azərbaycan dilində ruhi xəstələrin müalicə və saxlanıldığı müəssisəni ifadə edir. Tarixən dəlixanalar, daha çox "dəliləri saxlamaq" məqsədi ilə yaradılsa da, müasir dövrdə bu anlayış daha geniş və humanitar bir çərçivəyə malikdir. Bu müəssisələr, yalnız xəstələrin saxlanması deyil, həm də onların diaqnozu, müalicəsi və reabilitasiyası ilə məşğul olur.
Keçmişdə dəlixanalar haqqında qorxu və qaranlıq təsəvvürlər mövcud idi. Bu yerlər, tez-tez cəmiyyətdən təcrid olunmuş, şərtləri ağır və insan hüquqlarına hörmət edilməyən yerlər kimi qəbul edilirdi. Xəstələrə qarşı kobud rəftar halları da az deyildi. Lakin, tibbin və psixologiyanın inkişafı ilə yanaşı, dəlixanalar da dəyişmiş, müalicə üsulları daha humanitar və effektiv hala gəlmişdir.
Müasir dövrdə dəlixanalar əvəzinə, daha müasir və xəstələrə yönəlmiş "psixiatriya xəstəxanaları" və ya "psixi sağlamlıq mərkəzləri" kimi terminlər istifadə olunur. Bu müəssisələr, xəstələrin ehtiyaclarına uyğunlaşdırılmış, daha rahat və insanpərvər bir mühit təklif edir. Müalicə planları individual olaraq hazırlanır və xəstələrin cəmiyyətə reinteqrasiyası üçün dəstək verilir. Beləliklə, "dəlixana" sözü artıq köhnəlmiş bir termin olsa da, onun tarixi və mədəni əhəmiyyəti inkar edilməzdir. Bu söz, keçmişdə ruhi xəstələrin yaşadığı çətinlikləri və cəmiyyətin onlara qarşı münasibətini əks etdirir.
Sözün mənasına verilən nümunə cümləsindəki "dəlixana" sözünün istifadəsi, mövcud olan mənfi stereotipləri qabartmaq məqsədi daşıya bilər. "Məl'un oğlu" ifadəsi də, ruhi xəstələrə qarşı olan qərəzli münasibəti ortaya qoyur. Bu cümlə, ədəbi əsərdə qəsdən belə bir sözün istifadə edilməsinin necə zamanın və cəmiyyətin dəyərlərinin təsirinə işarə edə biləcəyini göstərir.