Dəmək (dəm-ək) – is. 1. Heyvanların, xüsusilə də torpaq qazmağı bacaran kiçik məməlilərin (tülkü, siçan, dovşan və s.) yer altında öz əlləri ilə qazdıqları, içərisində yaşayış, sığınacaq və balalarını böyütmək üçün istifadə etdikləri yuva, sığınacaq yeri. Tülkünün, siçanın, dovşanın dəməyi kimi ifadələrə rast gəlinir. Dəməyin forması və ölçüsü heyvanın növündən, torpağın tərkibindən və digər amillərdən asılı olaraq dəyişə bilər. Məsələn, tülkü dəməyi daha mürəkkəb və geniş bir tunel sistemi ola bilərkən, siçan dəməyi sadə bir yuva ola bilər.
Dəməyin sadə bir yuva kimi təsvir edilməsindən əlavə, onun heyvan üçün həyati əhəmiyyət kəsb etdiyini qeyd etmək lazımdır. Dəmək, heyvanı yırtıcılardan, pis hava şəraitindən və digər təhlükələrdən qoruyur, istirahət və balalarının böyüməsi üçün təhlükəsiz bir mühit yaradır. Dəməyin yeraltı olması, həmçinin temperaturun sabit qalmasına kömək edir və heyvanın enerji sərfini azaldır.
Maraqlı bir məqam odur ki, bəzi heyvanlar dəməklərini bir neçə giriş-çıxışla təchiz edirlər ki, təhlükə anında asanlıqla qaça bilsinlər. Həmçinin, bəzi heyvanlar, məsələn, tülkülər, dəməklərini illərlə istifadə edə bilərlər, hər il təmir edib yeniləyirlər. Dəməyin ölçüsü və mürəkkəbliyi də heyvanın yaşından və ailəsinin ölçüsündən asılıdır; ailə böyüdükcə dəmək genişlənir və daha mürəkkəbləşir. Beləliklə, dəmək sadəcə bir yuva deyil, heyvanın həyatında çox mühüm rol oynayan, bir növ onun evidir.
Misal olaraq verilən "Günorta vaxtı siçan öz dəməyində olur, ona binaən ol zaman mallar ye..." ifadəsi dəməyin heyvanın təhlükəsiz sığınacaq yeri olmasını və davranışlarını necə təsir etdiyini göstərir. Siçanın günorta vaxtı dəməyində gizlənməsi, onun bu zaman daha həssas və yırtıcılara qarşı daha zəif olmasını bildirir. Bu da əlavə olaraq, heyvanların həyat tərzinin təbiət şəraitinə nə qədər bağlı olduğunu göstərir.