izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Dənələtmək sözü, "dənələmək" fellərinin məsdərindən törəmiş bir felldir və əsasən qeyri-rəsmi dillərdə işlənir. "Dənələmək"in özü isə, kiçik hissəciklərə, dənələrə ayırmaq, parçalamaq mənasını verir. Beləliklə, "dənələtmək" də əşyanı, maddəni, qarışıq bir kütləni və s. kiçik hissəciklərə, dənələrə ayırmaq, parçalamaq, dağıtmaq kimi mənaları özündə ehtiva edir.

Ancaq "dənələtmək" feli sadəcə mexaniki bir parçalanmanı deyil, həm də bu parçalanmanın nəticəsində yaranan hissəciklərin xarici görünüşünü də ifadə edə bilər. Məsələn, "şəkəri dənələtmək" deyəndə, şəkərin iri parçalardan ibarət olub kiçik dənələrə çevrilməsini nəzərdə tuturuq. Bu baxımdan, "dənələtmək" feli, "əzmək", "toza çevirmək" kimi fellərdən fərqli olaraq, nəticədə əmələ gələn hissəciklərin müəyyən bir ölçü və formaya malik olduğunu vurğulayır.

Maraqlı bir tərəfi də odur ki, "dənələtmək" feli bəzən məcazi mənada da işlənə bilər. Məsələn, "fikirləri dənələtmək" ifadəsi düşüncələri sistemləşdirmək, təsnif etmək, aydınlaşdırmaq mənasında işlənə bilər. Yəni, qarışıq, səpələnmiş fikirləri təşkil edib, ayrı-ayrı müstəqil hissələrə ayırmaq mənasında istifadə olunur. Bu, sözün əsas mənasından irəli gələn və onu daha zəngin edən bir istifadədir.

Nəticə etibarilə, "dənələtmək" feli sadə görünən quruluşuna baxmayaraq, həm konkret, həm də məcazi mənada müxtəlif kontekstlərdə istifadə oluna bilən, zəngin məna çalarlarına malik bir sözdür. Onun istifadəsi, danışığın üslubuna və kontekstə uyğun olaraq seçilməlidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz