Dərbə (dərbə) Azərbaycan dilində, əsasən kənd təsərrüfatı ilə məşğul olan ərazilərdə geniş yayılmış bir termindir. Sözün özünün etimologiyası hələ də tam dəqiqləşdirilməsə də, mal-qaranın qış aylarında yem ehtiyatını ifadə etməsi, əcdadlarımızın qışa hazırlıq mədəniyyətini və təsərrüfatçılıq bacarığını əks etdirir. Sadəcə "qışlıq yem ehtiyatı" ifadəsindən daha geniş bir məna daşıyır.
Dərbə, sadəcə yığılmış ot və ya taxıl deyil. Bu, ailənin, hətta bəzən kəndin bütün qışını qidalandıracaq qədər böyük bir ehtiyat deməkdir. Bu ehtiyatın miqdarı, keyfiyyəti və mühafizəsi ailənin rifahı üçün həyati əhəmiyyət daşıyırdı. Dərbənin bol olması firavanlığın, az olması isə çətinliklərin göstəricisi idi. Buna görə də, dərbənin yığılması və saxlanması xüsusi diqqət və qayğı tələb edirdi. Hətta dərbənin yerləşdiriləcəyi anbar və ya xüsusi otaqlar da öncədən hazırlanırdı.
Dərbənin tərkibinə müxtəlif növ otlar, taxıllar (buğda, arpa, yulaf və s.), bəzən də quru meyvələr və digər yem bitkiləri daxil ola bilərdi. Hər ailənin dərbəsinin tərkibi, ərazinin iqlim şəraiti və yetişdirilən bitkilərə görə dəyişirdi. Dərbənin yığılması, qurudulması və saxlanması üçün xüsusi üsullar mövcud idi. Bu üsullar nəsildən-nəsilə ötürülərək, zəngin təcrübə və bilik toplusu əmələ gətirirdi.
Beləliklə, dərbə sadəcə bir söz deyil, Azərbaycan kənd həyatının, onun ənənələrinin və iqtisadiyyatının ayrılmaz tərkib hissəsini təmsil edir. Bu termin, keçmişdə insan və təbiət arasındakı mürəkkəb əlaqəni, təbiətin nemətlərindən istifadənin ağıllı və qənaətcil üsullarını, həmçinin insanların gələcək üçün planlaşdırma qabiliyyətini əks etdirir.