izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Dərd-qüssə: Farsca "dərd" və ərəbcə "qüssə" sözlərindən əmələ gəlmiş bu birləşmə, insanın ruh halını mənfi təsir edən, onu kədərləndirən, narahat edən, ruhi əzab və iztirab hisslərini ifadə edir. Sadəcə "kədər" və ya "qüssə" sözlərindən daha geniş bir məna kəsb edərək, içində həm dərin bir məyusluq, həm də ümidsizlik, həm də qorxu, həm də narahatlıq kimi müxtəlif emosiyaları özündə birləşdirir. Bu, keçici bir ruh halı deyil, bəzən uzun müddət davam edən, insanın həyat keyfiyyətinə ciddi təsir göstərən bir vəziyyətdir. Dərd-qüssənin səbəbləri çox müxtəlif ola bilər: sevgi kədəri, yaxınlarının itkisi, maddi çətinliklər, xəstəlik, həyatdakı ümidlərin puç olması və s.

Dərd-qüssənin təsiri fərdi olsa da, ümumi olaraq insanın fiziki və emosional sağlamlığına mənfi təsir göstərir. Yuxusuzluq, iştahsızlıq, yorğunluq, konsentrasiya pozğunluğu, hətta fiziki xəstəliklər dərd-qüssənin nəticələri arasında ola bilər. Ona görə də dərd-qüssəni aradan qaldırmaq üçün müxtəlif üsullardan istifadə edilməlidir. Bunlara psixoloji dəstək, sosial dəstək, hobbi və maraqlar vasitəsilə diqqətin yayındırılması, sağlam həyat tərzi və s. daxildir.

Dilçilik baxımından "dərd-qüssə" ifadəsi sinonim sözlərin birləşməsi ilə ifadə gücünü artırır. "Dərd-qəm" ifadəsi ilə demək olar ki, sinonim olsa da, "qüssə" sözü daha ağır, daha dərin bir məna ifadə edir.

Sözün ədəbiyyatda istifadəsi də genişdir. Şeirlərdə, hekayələrdə, romanlarda dərd-qüssə, insanın mənəvi dünyasının təsvirində vacib bir element kimi işlənir. Sitatda verilən misralarda da ("Laləzar çəmənlərində, soyuq bulaqlarında, layla çalan meşələrində bir qarış yer yoxdur ki, balaların orada...") təbiətin gözəlliyi ilə insanın daxili iztirabının kontrasti göstərilir, bu kontrast vasitəsilə dərd-qüssənin dərinliyi daha da vurğulanır. Bu, sözün emosional yüklənmiş ifadəsinin gözəl bir nümunəsidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz