Dərdsiz-qəmsiz: Sifət. Əslində iki ayrı sözün birləşməsindən əmələ gəlmiş bu söz, insanın daxili halını, ruhi vəziyyətini ifadə edir. "Dərdsiz" kəlməsi hər hansı bir fiziki və ya mənəvi ağrı, acı, narahatlıq, kədər hissinin olmamasını bildirir. "Qəmsiz" isə daha geniş bir məna daşıyaraq, həm dərin kədərləri, həm də kiçik qayğıları, narahatlıqları əhatə edir. Beləliklə, "dərdsiz-qəmsiz" ifadəsi tamamilə rahat, sakit, narahatlıqdan uzaq, xoşbəxt və müsbət bir ruhi vəziyyəti təsvir edir. Bu, sadəcə olaraq heç bir problemi olmayan bir insanı deyil, həm də həyatın çətinliklərinə qarşı daxili möhkəmliyə malik, dözümlülüyü ilə seçilən bir şəxsiyyəti ifadə edə bilər.
Bu sözün mənasını daha yaxşı başa düşmək üçün M.Arazın şeirindən götürülmüş misalı nəzərdən keçirək: "Ömrün-günün dərdsiz-qəmsiz deyildi; Çox ananın dərdi sənə deyildi". Burada "dərdsiz-qəmsiz" sözü bir qədər ironik şəkildə işlənilib. Şeir, birinin həyatının əslində dərdsiz-qəmsiz olmadığını, əksinə, çoxlu kədər və narahatlıqlarla dolu olduğunu ifadə edir. Ananın dərdlərinin əvvəllər bu şəxsə çatdırılmadığı, onun bu kədərlərdən xəbərsiz olduğu vurğulanır. Yəni, sözün əsl mənası deyil, məcazi mənası, kontrast yaratmaq üçün istifadə olunur.
Ümumiləşdirərək demək olar ki, "dərdsiz-qəmsiz" sözü müsbət bir hissiyat olsa da, kontekstə görə mənası dəyişə bilər. Həm bir insanın həqiqi ruhi halını, həm də ironik və ya satirik məqsədlə istifadə oluna bilər.