Dəsmalı: Azərbaycan xalq musiqisinin ayrılmaz hissəsi olan, dəsmalın ritmik hərəkətlərlə müşayiət olunduğu canlı və coşğun bir oyun havasıdır. Bu oyun havası, adı ilə də ifadə olunduğu kimi, əsasən dəsmalın rəqs zamanı iştirakçıların əlində çevik və ifadəli şəkildə istifadəsi ilə səciyyələnir. Dəsmalın hərəkətləri rəqqasın duyğularını, əhval-ruhiyyəsini ifadə etmək üçün vasitə rolunu oynayır, həm də rəqsin ritmini və dinamizmini artırır.
Musiqi baxımından “Dəsmalı”, sürətli tempi, xoş sədası və yaddaqalan melodiyası ilə seçilir. Adətən, səs-küylü və şən bir əhval-ruhiyyə yaradır, dinləyiciləri öz ritminə qoşmağa sövq edir. Əsrlər boyu Azərbaycan xalqının mədəni irsinin vacib bir tərkib hissəsi olan “Dəsmalı”, bu gün də öz əhəmiyyətini qoruyub saxlayır və həm peşəkar musiqiçilər, həm də həvəskarlar tərəfindən ifa olunur.
“Dəsmalı” sadəcə bir rəqs deyil, həm də Azərbaycan xalqının tarixi, mədəniyyəti və ənənələri haqqında maraqlı məlumatlar daşıyan bir mədəniyyət abidəsidir. Bu rəqsin müxtəlif bölgələrdə ifasında kiçik fərqlər olsa da, əsas mahiyyəti öz dəyərini həmişə saxlayır. Onun canlılığı, dinamikası və ifadəliliyi ilə həm yerli, həm də xarici tamaşaçıları heyran edir və Azərbaycan mədəniyyətinin zənginliyinin bir əyani nümunəsidir.