Dəşnə (fars. mənşəli) — köhnəlmiş bir söz olaraq, əsasən kiçik ölçülü xəncəri, və ya silah kimi istifadə olunan iri bıçağı ifadə edir. Müasir Azərbaycan dilində nadir hallarda işlənsə də, tarixi mənbələr və ədəbiyyatda tez-tez rast gəlinir. Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, fars dilindən gəldiyini görürük və bu, onun tarixi köklərinə işarədir.
Dəşnənin ölçüləri və formasının dəqiq tərifi yoxdur; bu, mənbədən asılı olaraq dəyişə bilər. Lakin ümumi olaraq, həm xəncər kimi iti və kiçik, həm də iri bıçaq kimi daha böyük ölçülərdə ola biləcəyi başa düşülür. Əsas xüsusiyyəti isə onun silah kimi istifadə olunmaq məqsədi daşımasıdır. Bu səbəbdən, dəşnəni sadəcə bir kəsici alət kimi deyil, həm də təhlükəli bir silah kimi qəbul etmək lazımdır.
Misal olaraq, verilən sitatda ("O zaman hələ naqan-zad yox idi, yanımda ancaq dəşnə, iki dənə piştov var idi") dəşnənin o dövr üçün əlçatan və adi bir silah olduğunu görürük. Bu, o dövrün silahlanma mədəniyyəti və sosial kontekstini daha yaxşı anlamağımıza kömək edir. Naqan (təfəng) kimi daha müasir silahların olmadığı bir dövrdə dəşnənin əhəmiyyəti daha da artır.
Beləliklə, dəşnə sözü yalnız bir lüğət maddəsi deyil, eyni zamanda Azərbaycanın tarixi və mədəniyyətinin bir parçasıdır. Onun istifadəsi keçmişə səyahət etməyimizə və o dövrün həyat tərzinə dair əyani təsəvvür əldə etməyimizə imkan verir.