izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Dəydirmək sözü, Azərbaycan dilində geniş məna daşıyan bir felldir. Əsas mənası, bir cismin digərinə toxundurulması və ya toxunmasına səbəb olunmasıdır. Bu, sadəcə fiziki təmasdan daha çox şey ifadə edə bilər. Bir qələmi kağıza dəydirmək kimi konkret bir hərəkəti, həmçinin daha metaforik mənaları da əhatə edir.

Məsələn, "Ətini sobaya dəydirmə, yanıb qalacaq" cümləsində "dəydirmək" fiziki təması, yəni ətin sobanın səthinə yaxınlaşdırılmasını bildirir. Lakin "Onun sözləri qürurumu dəydirmədi" cümləsində isə "dəydirmək" emosional bir təmas, incitmə və ya təsir göstərmə mənasını daşıyır. Belə hallarda, "dəydirmək" sözü, qarşı tərəfin duyğularına, qüruruna, nüfuzuna və ya başqa bir abstrakt keyfiyyətinə toxunmaq, təsir etmək mənasında işlənir.

Daha da genişləndirərək deyə bilərik ki, "dəydirmək" feli həm müsbət, həm də mənfi kontekstlərə malikdir. Məsələn, "Şair şeirində oxucunun qəlbinə dəydirməyi bacardı" cümləsində müsbət bir təsir, emosional bağlılıq bildirilir. Lakin "O, mənim işlərimə dəydirməyi sevir" cümləsində isə mənfi bir məna, yəni qarışma, mane olma və ya zərər vermək nəzərdə tutulur.

Beləliklə, "dəydirmək" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir və sadəcə fiziki təmasdan uzağa gedərək, emosional, sosial və ya hətta intellektual təmasları da ifadə edə bilir. Bu da sözün zəngin leksik imkanlarını göstərir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz