izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Dibölçən, hidrometriyada və okeanoqrafiyada su hövzələrinin (çaylar, göllər, dənizlər və okeanlar) dərinliyini ölçmək üçün istifadə olunan bir cihazdır. Sadəcə "dərinliyi ölçən cihaz" ifadəsindən daha geniş bir mənaya malikdir, çünki müxtəlif növ dibbölçənlər mövcuddur və hər biri fərqli prinsiplərə əsaslanır.

Ən sadə dibbölçənlər çəki ilə təchiz olunmuş ip və ya lentdən ibarətdir. İpin ucuna bağlanmış çəki suyun dibinə çatdıqda, ipdəki işarələr vasitəsilə dərinlik təyin edilir. Bu üsul, dərinliyi nisbətən az olan su hövzələri üçün uyğundur. Daha dərin suların ölçülməsi üçün isə daha mürəkkəb texnologiyalardan istifadə olunur.

Müasir dibbölçənlər, səs dalğalarının əks olunması prinsipinə əsaslanır (ekolokasyon). Bu tip dibbölçənlər, suyun səthinə göndərdikləri səs dalğalarının dibdən əks olunma müddətini ölçərək dərinliyi hesablayır. Bu metod, dəqiq və sürətli ölçmələr aparmağa imkan verir və həm də dəniz dibinin relyefini xəritələşdirmək üçün istifadə oluna bilər. Beləliklə, dibbölçənlər sadəcə dərinliyi ölçməklə kifayətlənmir, həm də su altı relyefinin araşdırılması üçün vacib bir vasitədir.

Dibölçənlərin istifadəsi hidrologiya, okeanoqrafiya, balıqçılıq, dəniz naviqasiyası və mühəndislik kimi bir çox sahələrdə geniş yayılmışdır. Onların köməyi ilə su hövzələrinin dərinliyi, relyefi, sualtı obyektlərin mövqeyi müəyyən edilir və bu məlumatlar əsasında müxtəlif elmi tədqiqatlar aparılır, naviqasiya xəritələri tərtib edilir və mühəndis qurğuları layihələndirilir.

Qısacası, dibbölçən sadə bir cihaz deyil, su hövzələrinin öyrənilməsi və istifadəsi üçün əvəzsiz bir vasitədir ki, müasir texnologiyaların inkişafı ilə onun imkanları daha da genişlənir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz