izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Tıp-tıp sözü Azərbaycan dilində təkrarlanan bir söz olub, "tıppıltı" sözündən törəmişdir. Onomatopoetik bir söz olduğundan, əsasən səsin təsvirinə xidmət edir. "Tıppıltı" özü də sürətli, ritmik, tez-tez təkrarlanan zərbələri və ya səsləri ifadə edir. Lüğətlərdə verilən mənalar kifayət qədər ümumi və qısadır.

Mənası:

1. İsmin təsrifi kimi: Tıp-tıp, sürətli, ritmik və tez-tez təkrarlanan zərbələr və ya səsləri bildirən bir onomatopoetik ifadədir. Bu mənada, sözün özü bir hadisənin səs təəssüratını ifadə etmək üçün istifadə olunur. Məsələn, "Yağışın tıp-tıp səsi qulaqları doldurmuşdu" cümləsində yağış damlalarının səsi canlı şəkildə təsvir olunur. Başqa nümunələr kimi ürək döyüntüsü, atların nal səsi, maşınların təkərlərinin səsi və s. göstərmək olar.

2. Zərfləşmiş formada: Tıp-tıp zərfi olaraq istifadə edildiyi zaman, hərəkətin sürətli, tez-tez və ritmik olduğunu göstərir. Bu halda, səs deyil, hərəkətə yönəlmə olur. Məsələn, "At tıp-tıp qaçır" cümləsində atın qaçışının sürətli və ritmik olduğunu vurğulayır. Başqa bir nümunə olaraq, "Ayaqları tıp-tıp vuraraq, uşaq sevincdən yerində fırlanırdı" cümləsində ayaqların hərəkətinin ritmik və sürətli olması ifadə olunur.

3. Metaforik istifadə: "Tıp-tıp" sözü bəzən metaforik mənada da işlədilir. Məsələn, "Ürəyi tıp-tıp döyünmək" ifadəsində, ürək döyüntüsünün şiddətini və həyəcanı ifadə etmək üçün istifadə olunur. Burada fiziki bir səsin təsviri deyil, daxili bir halın təsviri var. Bu mənada, həm qorxu, həm həyəcan, həm də sevinc kimi müxtəlif emosional vəziyyətləri ifadə edə bilər.

Qısacası, "tıp-tıp" sözü sadəcə bir səsin təsviri deyil, həm də hərəkətin sürət və ritmini, həmçinin müxtəlif emosional vəziyyətləri ifadə etmək üçün istifadə oluna bilən çoxşaxəli bir söz olaraq təsvir edilə bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz