Dikmək sözü Azərbaycan dilində çoxmənalıdır və müxtəlif kontekstlərdə fərqli mənalarda işlənir. Əsas mənası bir şeyi yerə, bir şeyə möhkəm və şaquli vəziyyətdə qurmaq, bərkitmək deməkdir. Misal üçün, bir ağacı dikmək, bir binanın divarını dikmək kimi.
Lakin, məcazi mənada istifadə olunan "gözünü (gözlərini) dikmək" ifadəsi daha maraqlıdır. Bu ifadə, bir şeyə və ya birinə uzun müddət, diqqətlə və həsrətlə baxmaq, onu nəzərdən qaçırmamaq mənasını verir. Gözlər sanki həmin obyektə və ya şəxsə "dikilib" qalır, onlardan ayrılmaq istəmir. Bu, həm heyranlıq, həm də istək, hətta həsəd hisslərini ifadə edə bilər. Misal üçün, "O, qədim şəhərin gözəlliyinə gözünü dikməmişdi." cümləsində "dikmək" sözü heyranlığı ifadə edir.
Başqa bir məcazi istifadəsi isə "başını aşağı dikmək" ifadəsindədir. Bu, utancaqlıq, təəssüf, qəzəb və ya əsəbilik kimi mənfi duyğuların ifadəsidir. Baş aşağı əyilmiş vəziyyətdə olmaq, bədənin dili ilə bu duyğuları açıq şəkildə göstərir. Baş aşağı əyilmək, özünü gizlətmək, başqasının qarşısında özünü kiçik hiss etmək kimi mənaları da ehtiva edə bilər. Misal üçün, "O, səhvini başa düşəndə başını aşağı dikməyə məcbur oldu." cümləsində "dikmək" sözü peşmançılığı ifadə edir.
Yekun olaraq, "dikmək" sözü sadə bir fiziki hərəkəti ifadə etməklə yanaşı, məcazi mənalarda da zənginlik nümayiş etdirir və müxtəlif duyğu və vəziyyətləri təsvir etmək üçün istifadə olunur. Bu da Azərbaycan dilinin ifadə imkanlarının genişliyini göstərir.