Diqqətcil sifəti, sadəcə "çox diqqətli" olmaqdan daha çox mənaya malikdir. Bu, adi diqqətlilik səviyyəsini aşan, hətta bəzən həddindən artıq və narahatedici ola biləcək bir diqqətlilik halını ifadə edir. Diqqətcil insan ətrafında baş verən ən kiçik dəyişiklikləri, detalları belə qaçırmadan müşahidə edir və bununla da ətrafındakıların bəzən narahatçılığına səbəb ola bilər.
Belə insanlar ətraf aləmə qarşı həssaslıqları ilə seçilirlər. Onlar təfərrüatları yaxşı qavrayır, hər şeyi diqqətlə analiz edir və əhəmiyyətsiz görünən məlumatları belə yadda saxlayırlar. Bu xüsusiyyət bəzi peşələrdə, məsələn, detektivlik, təhlilçi və ya alim kimi sahələrdə böyük üstünlük təşkil etsə də, gündəlik həyatda bəzən çətinliklər yarada bilər. Həddindən artıq diqqətlilik, şübhəçilik və narahatlığa səbəb ola bilər, hətta sosial əlaqələri mənfi təsir edə bilər.
Diqqətcil adamın xarakteri müxtəlif amillərdən asılıdır. Bəziləri təbiətən diqqətcil olurlar, bəziləri isə yaşadıqları təcrübələr və ya keçirdikləri hadisələr nəticəsində bu xüsusiyyəti qazanırlar. Məsələn, çox həssas və ya travmatik bir hadisə yaşamış insanlar öz təhlükəsizliyini təmin etmək üçün daha diqqətcil ola bilərlər. Lakin həddindən artıq diqqətlilik həyat keyfiyyətini aşağı salır və stres səviyyəsini artırır. Bu səbəbdən, diqqətcillik xüsusiyyətini balanslamaq və sağlam həyat tərzi qurmaq çox vacibdir.
Qısacası, "diqqətcil" sadəcə "diqqətli" olmaqdan daha çox şeydir. O, həm müsbət, həm də mənfi cəhətləri olan, şəxsiyyətin mürəkkəb bir xüsusiyyətini ifadə edir və şəxsin həyatına həm fayda, həm də ziyan gətirə bilər.