izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Dilxor (farsca mənşəli) sifət və zərf kimi işlənən bir sözdür. Əsas mənası dərin bir kədər, məyusluq və qəmginlik hissi ilə müşayiət olunan ruh düşkünlüyünü ifadə edir. Sadəcə "pərt" olmaqdan daha çox, daxili bir sarsıntı, ümidsizliyə qapılma və həyat enerjisinin azalması duyğusunu ehtiva edir. Dilxor insan həm fiziki, həm də mənəvi olaraq yorğun, yalnız və qaranlıq düşüncələrə dalmış görünür.

Bu sözün "pərt"dən fərqi, onun müvəqqəti bir əhval pozğunluğundan daha çox, daha dərindən köklənmiş, uzunmüddətli bir ruhi vəziyyəti təsvir etməsidir. Pərtlik keçici ola bilər, dilxorluq isə daha davamlı, hətta xroniki bir vəziyyətə işarə edə bilər. Məsələn, sevilən birinin itirilməsi, ağır bir xəstəlik və ya həyatda baş verən sarsıdıcı hadisələr dilxorluğa səbəb ola bilər.

Məmmədhəsən əmi katdanı yola salıb oğlunun dalınca dilxor qoydu getdi evinə. Bu cümlədə "dilxor qoydu getdi" ifadəsi, Məmmədhəsən əminin oğlunun getməsindən doğan dərin kədərinə, onu tərk edən bir boşluğa və həyat sevincinin zəifləməsinə işarə edir. Sadəcə "üzgün getdi" deyil, daha çox əhvalının dərindən pozulduğunu, ruhən sarsıldığını və ağır bir yük daşıdığını ifadə edir.

Dilxor sözünün ifadə etdiyi mənfi duyğu, həm də passiv bir vəziyyəti göstərir. İnsan dilxor olduqda özünü hərəkətsiz, aciz və köməksiz hiss edir. Bu vəziyyətdən çıxmaq üçün müəyyən səylər göstərmək lazımdır. Ona görə də, dilxorluq yalnız bir əhval deyil, həm də müəyyən bir psixoloji vəziyyətin əlaməti ola bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz