izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Dilşad (fars. dil + şad) sözü, Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında özünə geniş yer tutan, kökləri fars dilinə gedib çıxan bir ifadədir. Əsasən "ürəyi şad, könlü şad, fərəhli" mənasında işlənir. Lakin sadəcə "şad" sözünün sinonimi olmaqdan da kənara çıxır. Dilşad, daxili bir rahatlıq və sevincin ifadəsidir; yalnız müvəqqəti bir duyğu deyil, daha dərin, ruha hopmuş bir vəziyyəti əks etdirir. Bu, həm də insanın daxili aləminin harmoniyasını, ruh halının yüksəkliyini ifadə edir.

Sözün tərkib hissələrinə nəzər salsaq, "dil" burada sadəcə "dil" kimi deyil, daha çox "qəlbin və ya ruhun ifadə etdiyi hal" kimi başa düşülməlidir. "Şad" isə bildiyimiz kimi, sevincli, xoşbəxt deməkdir. Beləliklə, dilşad sözü, qəlbin və ya ruhun sevinc və fərəhlə dolu olduğunu, bütün varlığı ilə bu müsbət duyğunu yaşandığını bildirir. "Könül şadlığı" ifadəsi ilə məna cəhətdən yaxın olsa da, "dilşad" daha poetik və zərif bir ifadədir.

Misal olaraq verilən şeir parçasında da görüldüyü kimi, "Dilşad" sözü daha çox poetik və lirik əsərlərdə işlənir. Bu söz, oxucuda və ya dinləyicidə şairin və ya danışanın daxili dünyasının gözəllik və harmoniyasını, xüsusi bir ruhani vəziyyətini təsəvvür etdirir. Beləliklə, "dilşad" sadəcə bir söz deyil, daxili bir vəziyyətin ifadəsidir; hətta müəyyən bir estetik keyfiyyəti daşıyır.

Qədim fars ədəbiyyatından gələn bu sözün Azərbaycan dilinə əlavə etdiyi zənginlik şübhəsizdir. Dilşad sözü, dilin ifadə imkanlarını genişləndirərək, müəyyən hiss və duyğuları daha dəqiq və poetik şəkildə ifadə etməyə imkan verir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz