izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Sevincli sözü Azərbaycan dilində həm sifət, həm də zərf kimi işlənən bir sözdür. Əsas mənası "sevinc içərisində olan", "fərəhli", "şad" deməkdir. Sözün əsasını təşkil edən "sevinc" kökü, köhnə türk dillərindən miras qalmış, insanın xoşbəxtlik, fərəh və məmnuniyyət hissi ilə dolu vəziyyətini ifadə edən bir köktür. "-li" isə sifət düzəldici şəkilçidir və "sevinc" kökündən "sevincli" sifətini yaradır.

Sifət kimi istifadə olunduqda, sevincli sözü bir varlığın və ya hadisənin sevinc hissi ilə əlaqədar olduğunu bildirir. Məsələn, "sevincli bir xəbər", "sevincli bir görüş", "sevincli bir uşaq" ifadələrində olduğu kimi. Bu hallarda söz, müəyyən bir varlığa və ya hadisəyə aid olan xüsusiyyəti ifadə edir.

Zərf kimi istifadə olunduqda isə, sevincli sözü bir hərəkətin və ya vəziyyətin sevinc içərisində baş verdiyini göstərir. Verilən nümunə cümləsində olduğu kimi: "[Student] sevincli bir halda qulluqçunu çağırdı, xanımın yanına kitab dalınca göndərdi". Bu cümlədə "sevincli" zərf kimi işlənərək, tələbənin qulluqçunu çağırdığı zaman hansı əhval-ruhiyyədə olduğunu – sevincli bir şəkildə – göstərir. Başqa nümunələr: "O, sevincli qaçdı.", "Sevincli danışırdı.", "Sevincli bir şəkildə işə başladı." Burada "sevincli" sözü hərəkətin (qaçmaq, danışmaq, işə başlamaq) necə yerinə yetirildiyini, hansı emosional rənglə müşayiət olunduğunu əks etdirir.

Qeyd etmək lazımdır ki, "sevincli" sözü "şad", "fərəhli", "xoşbəxt" kimi sinonimlərlə əvəz oluna bilər, lakin kontekstə görə mənalar arasında incə fərqlər ola bilər. Məsələn, "xoşbəxt" daha davamlı, daxili bir sevinci, "şad" isə daha qısamüddətli, ifadəli bir sevinci ifadə edə bilər. "Sevincli" isə bu ikisinin arasındakı bir vəziyyəti, bir hərəkət anında yaşanan sevinci ifadə edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz