izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Dirəmə (Dirəmək felindən törəmiş isim): "Dirəmə" sözü, əsasən, bir şeyə söykənmək, dayanmaq, etibar etmək mənasını ifadə edir. Lakin bu mənanın köklərini daha dərinə qazdıqda, sözün daha çox qatlı bir məna daşıdığını görərik.

Birinci mənası, fiziki bir dirəmək hərəkətini ifadə edir. Məsələn, "qoca ağac dirəməyə başladı" deyərkən, ağacın yaşlılıqdan əyilib, yerə söykənməyə başladığını ifadə edirik. Bu, bir növ güc itirmə, dayanıqlığın azalması mənasını da özündə ehtiva edir.

İkinci mənası isə daha metaforikdir. Bu mənada "dirəmə" sözü, bir insana, bir fikrə, bir ideyaya və ya bir quruma etibar etmək, onlara söykənmək, dəstək olmaq mənasını verir. "O, həmişə öz əqidələrinə dirəməyə çalışırdı" cümləsində olduğu kimi. Bu mənada "dirəmə" sözü, davamlılıq, israr, möhkəmlik kimi keyfiyyətləri də özündə əks etdirir.

Üçüncü, daha az istifadə olunan bir mənası isə, bir şeyin möhkəmliyini, dayanıqlığını ifadə edir. Məsələn, "ev möhkəm dirəməyə malik idi" deyərkən, evin tikintisinin keyfiyyətini və uzun müddət dayanıqlı olacağını vurğulayırıq. Bu isə "dirəmə" sözünün fiziki möhkəmlikdən kənara çıxaraq mənəvi və ya struktur möhkəmliyini də əhatə etdiyini göstərir.

Beləliklə, "dirəmə" sözünün sadə bir mənadan uzaq, kontekstdən asılı olaraq fərqli çalarlar əldə edən zəngin bir məna spektrini özündə cəmləşdirdiyini söyləmək olar. Sözün bu çoxqatlılığı, Azərbaycan dilinin ifadə imkanlarının zənginliyini bir daha təsdiq edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz