Dirənmək felinin əsas mənası söykənmək, dayanmaqdır. Bu, fiziki bir dayağın mövcudluğunu və ona söykənmək hərəkətini ifadə edir. Həmin dayağa bədənin bir hissəsi, bir əşya və ya bir qüvvə vasitəsilə söykənilməsi nəzərdə tutulur. Məsələn, bir ağaca, divara, çomağa dirənmək, yorulduqda bir stula dirənmək bu mənanı əks etdirir.
Lakin "dirənmək" sadəcə fiziki bir hərəkəti deyil, həm də məcazi mənada müqavimət göstərmək, qarşı durmaq mənasını da ehtiva edir. Bu mənada bir qüvvəyə, bir təzyiqə, bir təsirinə qarşı mübarizə aparmaq, ona boyun əyməmək nəzərdə tutulur. Məsələn, "zülmə dirənmək", "ədalətsizliyə dirənmək" kimi ifadələr bu məcazi mənanı göstərir. Bu mənada "dirənmək" cəsarət, müqavimət, inadkarlıq kimi keyfiyyətləri özündə ehtiva edir.
Hüseyn Cavidin şeirindəki "Dirənmiş çomağa, Osman dururdu" misalında fiziki dirənmə, yəni çomağa söykənmə əks olunur. Lakin Osmanın daxili vəziyyəti (ürəyinin sürətli döyüntüsü) oxucuya daha dərin bir mənanın da olduğunu hiss etdirir. Bu, fiziki dayağın həm də ruhi bir dayaq, bir ümid yeri olmasının, çətinliklər qarşısında müqavimət göstərməyin metaforik təsvirini yaradır. Beləliklə, "dirənmək" sözü bu mənada həm fiziki, həm də metafiziki bir çoxluğu ifadə edir.
Nəticə olaraq, "dirənmək" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilir. Sadəcə fiziki söykənmədən tutmuş, ədalətsizliyə qarşı mübarizəyə qədər geniş bir məna spektrini əhatə edir. Sözün bu çoxşaxəli mənası onu Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında mühüm yer tutan bir söz halına gətirir.