Dirənmə: "Dirənmək" fellərinin törəməsi olan "dirənmə" sözü, bir qüvvəyə, təzyiqə, təsirlərə qarşı müqavimət göstərmə, mübarizə aparma, qarşı çıxma mənasını ifadə edir. Bu müqavimət həm fiziki, həm də mənəvi, ictimai, siyasi sahələri əhatə edə bilər.
Fiziki dirənmə, bir cismin digər cismin təsirinə qarşı göstərdiyi mexaniki müqavimətdir. Məsələn, bir daşın yerə düşməsinə qarşı torpağın göstərdiyi müqavimət, bir avtomobilin sürtünməyə qarşı göstərdiyi müqavimət fiziki dirənmə nümunələridir. Elmi baxımdan sürtünmə qüvvəsi, elastiklik, özlülük kimi anlayışlarla sıx bağlıdır.
Mənəvi dirənmə isə şəxsin, qrupun və ya xalqın ədalətsizliyə, zülmə, təzyiqə qarşı göstərdiyi mübarizəni, öz fikirlərini, inamlarını qorumaq üçün apardıqları mücadiləni ifadə edir. Bu, passiv müqavimət (məsələn, sivil itaətsizlik) və ya aktiv müqavimət (məsələn, etiraz aksiyaları, üsyanlar) şəklində özünü göstərə bilər. Tarix boyu bir çox xalqlar əsarətə, işğala qarşı mənəvi dirənmə ilə tarixə adlarını yazdırmışlar.
Siyasi dirənmə, hökumətin, rejimin və ya siyasi sistemin qərarlarına, siyasətlərinə qarşı aparılan mübarizəni əhatə edir. Bu, demokratik yollarla (məsələn, seçkilər, etirazlar) və ya demokratik olmayan yollarla (məsələn, silahlı müqavimət) həyata keçirilə bilər. Siyasi dirənmənin məqsədi adətən, mövcud sistemdə dəyişikliklər etmək, yeni bir sistem qurmaq və ya mövcud sistemdən azad olmaqdır.
Beləliklə, "dirənmə" sözü geniş məna kəsb edən bir anlayış olub, müxtəlif kontekstlərdə müxtəlif mənalarda istifadə oluna bilər. Ancaq bütün hallarda onun əsas mahiyyəti bir qüvvəyə, təzyiqə, təsirə qarşı göstərilən müqavimətdir.