izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Dirijabl [fr. dirigeable] – İçərisi qazla (adətən hidrogen və ya helium) doldurulmuş, böyük və uzunsökməli, aerodinamik formalı korpuslu, öz-özünə hərəkət edən bir uçucu aparatdır. Sadəcə “havanın həcminə qalxma” prinsipinə əsaslanan aerostatlardan fərqli olaraq, dirijabllar öz mühərrikləri sayəsində istiqamət və sürətini idarə edə bilirlər. Bu, onları qeyri-idarə olunan balonlardan fərqləndirən əsas xüsusiyyətdir.

Dirijablların tarixi 19-cu əsrin sonları və 20-ci əsrin əvvəllərinə təsadüf edir. İlk dirijablların hazırlanmasında hidrogen geniş istifadə olunsa da, yanğın təhlükəsinə görə sonralar daha təhlükəsiz helium qazına üstünlük verilib. Korpusun formasının aerodinamik olması dirijablın hava müqavimətini azaldır və onun manevr qabiliyyətini artırır.

Dirijabllar müxtəlif məqsədlər üçün istifadə olunmuşdur: hərbi kəşfiyyat, yük daşıma, sərnişin daşıma, elmi tədqiqatlar və reklam. Birinci Dünya Müharibəsi zamanı hərbi əməliyyatlarda fəal iştirak etmiş, bombardman və kəşfiyyat aparmaq üçün istifadə olunmuşdur. Ancaq, ikincisi Dünya Müharibəsindən sonra təyyarələrin inkişafı ilə dirijablların populyarlığı azalıb, çünki təyyarələr daha sürətli və manevrli idi.

Bu günlərdə dirijablların yenidən canlanması müşahidə olunur. Ətraf mühitin mühafizəsi ilə bağlı artan narahatlıq nəticəsində, yanacaq sərfiyyatı az olan və səs-küyün minimal olduğu dirijabllar alternativ nəqliyyat vasitəsi olaraq təklif olunur. Müasir dirijabllar daha etibarlı materiallardan hazırlanır, daha effektiv mühərriklərlə təchiz olunur və turizm, reklam və yük daşıma kimi sahələrdə yenidən tətbiq olunmağa başlayır. Elmi araşdırmalarda, xüsusən atmosferin yuxarı təbəqələrinin öyrənilməsində də dirijablların potensialından istifadə olunmaqdadır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz