Dispanser (fr. dispensaire) – xüsusi profilaktik və müalicəvi tədbirlər vasitəsilə müəyyən xəstəliklərin və ya xəstəlik qruplarının qarşısının alınması, erkən aşkarlanması və müalicəsi ilə məşğul olan tibbi-profilaktik müəssisədir. Sadəcə müntəzəm tibbi nəzarət deyil, həm də xəstəliklərin qarşısının alınmasına yönəlmiş aktiv tədbirlər həyata keçirir. Bu tədbirlər arasında müayinələr, vaksinasiyalar, maarifləndirmə işləri, risk faktorlarının aşkarlanması və aradan qaldırılması kimi fəaliyyətlər yer alır.
Dispanserlər müxtəlif ixtisaslaşmalara malik ola bilər. Məsələn, uşaq dispanserləri, qadınlar dispanserləri, vərəm dispanserləri, narkomaniya dispanserləri və s. Hər bir dispanser öz profilli xəstəliklərin müalicəsi və profilaktikası ilə məşğul olur. Onların fəaliyyətinin əsas məqsədi xəstəliyin inkişafının ilkin mərhələsində aşkarlanması və vaxtında müalicənin başlanması ilə ağırlaşmaların qarşısının alınması, əhalinin sağlamlığının qorunması və gücləndirilməsidir.
Tarixən dispanserlər xəstəliklərin yayılmasının qarşısının alınmasında mühüm rol oynamışdır. Xüsusilə yoluxucu xəstəliklərin yayılmasının qarşısının alınmasında dispanserlərin əhəmiyyəti danılmazdır. Müasir dispanserlər daha müasir texnologiyalar və metodlar tətbiq edərək, profilaktik tibb sahəsində önəmli bir yer tutur. Onların fəaliyyəti sadəcə xəstələrin müalicəsi ilə məhdudlaşmır, eyni zamanda cəmiyyət səviyyəsində sağlamlıq təbliğatı və maarifləndirmə işləri aparmaqla xəstəliklərin yaranmasının qarşısını almağa yönəlib.
Qeyd etmək lazımdır ki, "dispanser" termini bəzən yanlış olaraq yalnız müalicə müəssisəsi kimi başa düşülür. Halbuki, onun əsas funksiyası profilaktikadır. Dispanserlər müalicə xidmətləri göstərsələr də, əsas diqqət xəstəliklərin qarşısının alınmasına yönəlmişdir. Bu baxımdan, dispanserlərin fəaliyyəti sağlamlıq sisteminin profilaktik hissəsini möhkəmləndirməyə və cəmiyyətin sağlamlığının yaxşılaşdırılmasına xidmət edir.