Doluxmaq sözü, ümumi mənada, bir şeylə, bir hadisə ilə və ya duyğu ilə tamamilə dolmaq, içini bu şeyin, hadisənin və ya duyğunun tutması mənasını verir. "Doluxsunmaq" sözü ilə sinonim olaraq göstərilməsinə baxmayaraq, "doluxmaq" daha emosional bir yüklənmə daşıyır və yalnız fiziki bir doluşmaqdan deyil, daha çox ruhi, duyğu dolu bir dolma halını ifadə edir. Bu, "doluşmaq"dan fərqli olaraq, passiv bir proses deyil, daha çox bir hiss, bir təsir altına girmə, bir təəssüratın insanın varlığını əhatə etməsi kimi təsvir edilə bilər.
Misal olaraq, verilən cümlədə ("Aqilin ürəyi həyatın bu canlı romanını dinləmək üçün çırpındı, özü isə duymadan doluxdu") "doluxmaq" sözü, Aqilin yaşadığı təcrübənin o qədər güclü və təsirli olduğunu, onun duyğularını tamamilə ələ keçirdiyini ifadə edir. Bu, sadəcə bir şeylə dolmaq deyil, həm də həmin şeyin hisslərə, düşüncələrə, varlığa sızması, insanı dərin surətdə etkileməsidir. Aqil, həyatın canlı romanına həssas bir şəkildə reaksiya verir və bu təsir o qədər güclüdür ki, özünü bu təsirin içinə qərq olmuş, tamamilə bürünmüş hiss edir.
Beləliklə, "doluxmaq" sözünün mənası, yalnız fiziki bir doluşmaqdan daha əhatəli və daha dərindir. O, bir duyğu, bir təəssürat və ya bir hadisənin insanın bütün varlığına, ruhuna, düşüncələrinə tamamilə hakim olması, onu tam mənasıyla əhatə etməsi mənasını verir. Bu, passiv bir proses deyil, daha çox güclü bir təsirə məruz qalma, bir təəssüratın insanın içinə hopması, onun həyat təcrübəsinə daxil olması deməkdir.