Dözmək felinin mənası, sadəcə "davam gətirmək" və ya "tab gətirmək"dən daha geniş və çoxşaxəlidir. Bu, fiziki və ya emosional bir yükə, çətinliyə, ağrıya, əziyyətə, narahatlığa qarşı müqavimət göstərmək, onları səbir və iradə ilə qəbul etmək, qatlaşmaq deməkdir. Dözmək, passiv bir qəbul etməkdən daha çox, aktiv bir mübarizəni, bir daxili gücü ehtiva edir. Sözün kökündə bir növ "səbr", "qətiyyət" və "möhkəmlik" yatar.
Məsələn, "ağrıya dözmək" sadəcə ağrının varlığını qəbul etmək deyil, həm də onu dəf etməyə, onun təsirini azaltmağa yönəlmiş bir daxili mübarizəni əks etdirir. "Əziyyətə dözmək" isə yalnız çətinlikləri yaşamaq deyil, həm də bu çətinliklərin altından qalxmaq, onlara məğlub olmaq əvəzinə, özünü yenidən qurmaq, davam etmək qətiyyətini bildirir.
Misal olaraq verilən "Soyuq dəmir çəkicə dözər" ifadəsi, dözməyin yalnız insanlara aid olmadığını, həm də maddi şeylərin müəyyən səviyyədə müqavimət göstərə biləcəyini göstərir. Bu ifadədəki "dözmək" daha çox fiziki möhkəmlik, dayanma qabiliyyəti mənasında işlənir. Lakin, metaforik olaraq, bu ifadə həm də insanın çətinliklərə qarşı möhkəmliyini, sarsılmazlığını ifadə edə bilər.
Beləliklə, "dözmək" fəli yalnız fiziki və ya emosional bir çətinliyin qarşısında dayanıqlığı deyil, həm də bu çətinlikləri dəf etmək və ya onlara uyğunlaşmaq üçün göstərilən səbr, iradə və qətiyyəti əks etdirən çox yönlü bir anlayışı ifadə edir.