Duruşma sözü "duruşmaq" fellərinin məsdər formasından törəmiş bir termindir. Sadəcə bir fəalin məsdərindən törəmə deyil, hüquq və məhkəmə praktikasında spesifik bir mənaya malikdir. Əsasən, məhkəmə prosesində, ittiham və müdafiə tərəflərinin dəlillərini təqdim etməsi, şahidlərin dindirilməsi, sənədlərin təhlil edilməsi və qərarın çıxarılması kimi mərhələləri əhatə edən rəsmi iclası ifadə edir. Beləliklə, duruşma sadəcə "duruşmaq" hərəkəti deyil, müəyyən qayda-qanunlara əsaslanan ciddi bir hüquqi prosesdir.
Duruşmanın əhəmiyyəti, ədalətin təmin olunması üçün zəruri olan əsas mərhələlərdən biri olması ilə bağlıdır. Bu prosesdə, həm ittiham, həm də müdafiə tərəfinə öz mövqelərini əsaslandırmaq üçün bərabər imkanlar verilir. Duruşmanın açıq və şəffaf keçirilməsi ədalətli qərarın qəbul olunması üçün mühüm əhəmiyyət daşıyır. Duruşmaların ictimaiyyət üçün açıq olması prinsipi, prosesin ədalətliliyini təmin etmək və korrupsiyaya qarşı mübarizə aparmaq üçün vacibdir.
Tarix boyu duruşmaların forması və təşkili müxtəlif mədəniyyətlərdə fərqlənsə də, əsas məqsəd – mübahisəli məsələləri həll etmək və ədaləti təmin etmək – həmişə dəyişməz olaraq qalmışdır. Müasir duruşmalar, texnologiyanın inkişafı ilə birlikdə, yeni üsullar və vasitələrin tətbiqini tələb edir. Məsələn, video konfranslar vasitəsilə şahidlərin dindirilməsi, elektron sənədlərin təqdim olunması kimi yeniliklər duruşma prosesini daha səmərəli edir.
Nəticə etibarilə, "duruşma" sözü sadə bir fellə bağlı olsa da, hüquqi və sosial kontekstdə çox daha geniş və mürəkkəb bir mənaya malikdir. O, ədalətin müəyyən edilməsi üçün mühüm bir mərhələni, qanunun aliliyinin təcəssümünü və cəmiyyətin ədalətə olan inamını təmsil edir.