izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Gərçi (fars mənşəli) ədəd olaraq "hərçənd", "baxmayaraq", "əgərçi" mənalarında işlənən bir bağlayıcıdır. Bu söz, bir fikrin digər bir fikrə nisbətən zəifliyini, təklif edilən fikrin əsas fikri tam olaraq dəyişdirmədiyini və ya qüvvəsini zəiflətdiyini ifadə etmək üçün istifadə olunur. "Hərçənd" və ya "əgərçi" ilə sinonim olmasına baxmayaraq, bəzən bu sözlərin ifadə etdiyi incə məna fərqlərini əks etdirir. Məsələn, "gərçi" bir qədər daha təmkinli və ehtimalın qəbul edilməsini əks etdirən bir ton yarada bilir.

Füzuli misalında olduğu kimi, "Gərçi hər xilqətə bir səbəb var; Aya səbəbi kim etdi izhar?" cümləsində "gərçi" hər şeyin bir səbəbi olduğu gerçəyini qəbul etsə də, ayın yaranmasının səbəbinin sirr olmasını vurğulayır. Yəni, ümumi qəbul edilən bir həqiqətin xüsusi bir halda tətbiq oluna bilməməsini ifadə edir. Bu mənada "gərçi" fikrin müəyyən bir aspektini qəbul etməklə yanaşı, eyni zamanda, bunun məhdudiyyətlərini və ya istisnalarını da qeyd edir.

Müasir Azərbaycan dilində "gərçi" daha çox yazılı dildə, xüsusilə də poetik və ya ədəbi üslubda istifadə olunur. Danışıq dilində daha çox "hərçənd" və "əgərçi" tercih edilir. Ancaq "gərçi"nin qədim və zəngin bir tarixə malik olması və ədəbiyyatımızda geniş istifadə olunması onu dilin ayrılmaz bir hissəsi olaraq qoruyub saxlayır.

Qısacası, "gərçi" sözü fikirlər arasındakı incə əlaqəni ifadə edən, məntiq və dərin düşüncəni əks etdirən zəngin bir bağlayıcıdır. Onun istifadəsi mətni daha incə və ifadəli edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz