Gicitkən (Urtica) – gəzənə adlanan, gövdəsi və yarpaqları yanma hissi yaradan xüsusi dalayıcı tüklərlə örtülü çoxillik və ya birillik ot bitkisi növüdür. Bu tüklərin içərisində formik turşusu və histamin kimi maddələr yer alır ki, dəriyə toxunduqda bu maddələr sərbəst buraxılır və yanma, qaşınma, qızartı kimi allergik reaksiyalara səbəb olur. Gicitkən bitkisinin bir çox növü mövcuddur və onlar müxtəlif iqlim zonalarında yayılmışdır.
Gicitkənin tibbdə geniş tətbiqi vardır. Tərkibindəki vitaminlər (A, C, K), minerallar (dəmir, kalsium, kalium), antioksidanlar və digər bioloji aktiv maddələr sayəsində qan təzyiqinin tənzimlənməsində, qanazlığının müalicəsində, immunitet sisteminin gücləndirilməsində, həzm sisteminin fəaliyyətinin yaxşılaşdırılmasında effektivdir. Gicitkən, həmçinin, saç tökülməsinin qarşısını almaq, saçların güclənməsinə kömək etmək üçün də istifadə olunur. Bitkinin kökündən alınan ekstraktlar isə bəzi dəri xəstəliklərinin müalicəsində tətbiq edilir.
Qeyd edək ki, gicitkən sadəcə bir dərman bitkisi deyil, eyni zamanda qida mənbəyi də ola bilər. Gənc gicitkən yarpaqları salatlara, şorbalara əlavə oluna, qaynadılıb, bişirilərək yeyilə bilər. Bununla belə, gicitkənin hazırlanması zamanı diqqətli olmaq lazımdır; bitkinin bişirilməsi zamanı tüklərinin təsiri azalır, ancaq əlcək taxmaq tövsiyə olunur.
Tarix boyu gicitkən lifinin toxuculuqda istifadəsi də müşahidə olunub. Onun köməyi ilə ipək və kətan kimi davamlı parçalar toxunub. Belə parçalar xüsusilə davamlı və isti olurdu.
Mətninizdəki “Böyük bir səadət isə bu yerlərin cincilim, gicitkən kimi otlarla dolu olması” cümləsinə gəldikdə, bu, ətraf mühitin təbii və sağlam olduğunu göstərir. Çünki gicitkən, cincilim kimi otlar ətraf mühitin çirklənməmiş, təmiz olduğunu bildirir.