Göygöz: Sözün əsas mənası "gözləri göy rəngdə olan" deməkdir. Sadəcə "göygöz" deyəndə, insanın gözünün rənginin göy olduğunu ifadə edən bir sifət kimi başa düşülür. Bu, gözəllik və cazibədarlıqla assosiasiya olunan bir xüsusiyyətdir; "göygöz qız" ifadəsi bunu aydın şəkildə göstərir.
Lakin "göygöz"ün mənası yalnız fiziki təsvirlə məhdudlaşmır. Ədəbiyyatda və xalq yaradıcılığında göygözlük, dərin, saf və təmizliyi simvolizə edən bir atribut kimi də işlənir. Gözlərin göy rəngi, səmanın sonsuzluğunu, dərinliyini və məsumluğunu əks etdirərək, şəxsin daxili aləminin xüsusiyyətlərini də ifadə edə bilər.
Misal olaraq, verilən sitatda "Yusif kürən, göygöz, yekəbaş uşaqlardan birinə baxan kimi onun Şirin nəslindən olduğunu yəqin etdi" cümləsində "göygöz" sadəcə göz rəngindən daha çox, uşağın mənşəyinin, nəslinin müəyyənləşdirilməsində, özünəməxsus bir əlamət olaraq işlənir. Burada göygözlük, uşağın ağalıq, şərəfli və gözəl bir ailədən olmasını, onun əzəmətli bir soy-kökünün varlığını ifadə edir.
Beləliklə, "göygöz" sözü yalnız bir fiziki xüsusiyyəti deyil, həm də mədəni, ədəbi və simvolik bir məna daşıyır. O, gözəlliyin, saflığın, mənşəyin və hətta taleyin simvolu ola bilər.