Gözaltı: Azərbaycan dilində "gözaltı" sözü əsasən köhnəlmiş bir termin olaraq qız və ya oğlan üçün istifadə olunur. Bu termin, gələcək evlilik üçün seçilmiş, lakin hələ rəsmən nişanlanmamış və ya evlənməmiş şəxsi ifadə edir. Yəni, sözün əsl mənasında ailənin gələcək üzvü kimi nəzərdə tutulan, ancaq hələ rəsmi bir əlaqənin qurulmadığı şəxsdir.
Keçmişdə, xüsusilə ənənəvi cəmiyyətlərdə, valideynlər övladlarının evliliyi ilə bağlı qərarları tez-tez qabaqcadan verirdilər. Gözaltı anlayışı da bu kontekstdə meydana çıxır. Ailələr arasında razılaşmalar əsasında, gələcək nikah üçün uşaqlar "gözaltına" alınır, yəni bir-birinə gələcək həyat yoldaşı kimi "qəbul" olunurdular. Bu, rəsmi bir müqavilə deyildi, daha çox bir razılaşma, bir niyyət ifadə edirdi.
Müasir Azərbaycan cəmiyyətində "gözaltı" termini nadir hallarda istifadə olunur və demək olar ki, köhnəlmişdir. Çünki indiki dövrdə evlilik qərarları əsasən şəxslərin özləri tərəfindən verilir və "gözaltı" kimi bir anlayışın yerinə daha müasir və rəsmi terminlər (məsələn, nişanlı, sevgilisi) istifadə olunur. Ancaq ədəbi əsərlərdə, xüsusən də keçmişi əks etdirən əsərlərdə bu sözə rast gəlmək mümkündür.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "gözaltı" sözünün "göz" və "altı" sözlərindən meydana gəldiyini görərik. Burada "göz" sözü ehtimal ki, "diqqət mərkəzində olmaq", "qayğı altında olmaq" mənasında işlənmişdir. Yəni, ailə tərəfindən qayğı altında, diqqət mərkəzində olan gələcək nikah üçün namizəd.