Gözaltılama, "gözaltılamaq" feilindən törəmiş bir isimdir. Əsas mənası, bir şəxsi qanunvericiliyin müəyyən etdiyi qaydalara əsasən, müvəqqəti olaraq polis və ya digər hüquq-mühafizə orqanlarının nəzarətinə vermək, saxlamaq deməkdir. Bu, ümumiyyətlə, cinayət işi ilə əlaqədar olaraq, istintaqın aparılması, şübhəlinin kimliyinin təsdiq edilməsi və ya digər zəruri tədbirlərin görülməsi məqsədilə həyata keçirilir.
Gözaltılama müddəti qanunla məhduddur və müəyyən bir vaxtdan sonra həbsə keçirmə qərarı verilməli və ya şəxs azadlığa buraxılmalıdır. Gözaltılama zamanı şəxsin hüquqları qorunmalıdır və o, öz hüquqlarını bilmək, vəkil seçmək və s. imkanlarından istifadə edə bilməlidir. Bu prosesdə insan hüquqları və ədalət prinsipləri əsas rol oynayır. Qanunsuz gözaltılama ciddi hüquqi nəticələrə səbəb ola bilər.
Gözaltılama termininin istifadəsi yalnız hüquqi kontekstdə deyil, həm də məcazi mənada da ola bilər. Məsələn, "fikirləri gözaltılamaq" kimi ifadələr, müəyyən fikirlərin, ideyaların, hətta insanların cəmiyyətin nəzarəti altında saxlanması, onlara mane olmaq, səsini kəsmək mənasında işlənə bilər. Bu istifadə daha çox metaforik və ya obrazlı bir məna daşıyır.
Tarix boyu gözaltılama prosesi həm ədalət sisteminin vacib bir elementi, həm də insan haqlarının pozulması üçün bir vasitə olaraq mövcud olmuşdur. Ona görə də, gözaltılama prosesinin qanun çərçivəsində və insan hüquqlarına hörmətlə aparılması son dərəcə vacibdir. Bu, demokratik cəmiyyətlərin əsas sütunlarından biridir.