Gözlənilməz sözü "gözlənilmək" fellindən törəmiş sifətdir və əsasən gözlənilməyən, qəfil, birdən-birə baş verən hadisələr, vəziyyətlər və ya hərəkətlər üçün işlədilir. Sözün mənası, hadisənin öncədən proqnozlaşdırıla bilməməsi, təxmin edilməsinin mümkün olmaması üzərində qurulub. Yəni, gözlənilməz bir şey, insanın düşüncəsində, planlarında və ya təxminlərində yer almayan, birdən-birə ortaya çıxan bir şeydir.
Gözlənilməz hadisələr həm xoş, həm də xoşagəlməz ola bilər. Məsələn, gözlənilməz bir qələbə, gözlənilməz bir görüş, gözlənilməz bir qonaq xoş hadisələr kimi qarşılana bilər. Digər tərəfdən isə, gözlənilməz bir xəstəlik, gözlənilməz bir maliyyə itkisi və ya gözlənilməz bir hadisə xoşagəlməz təsirlərə səbəb ola bilər. Bu baxımdan, sözün kontekstə bağlı olaraq müsbət və ya mənfi mənaları da özündə ehtiva etməsi diqqətəlayiqdir.
Gözlənilməzlik həmçinin bir xüsusiyyət kimi də ifadə oluna bilər. Məsələn, "O, hərəkətləri ilə gözlənilməz idi" cümlesində gözlənilməzlik, şəxsin davranışlarının proqnozlaşdırıla bilməməsini, daima sürprizlərə səbəb olmasını bildirir. Bu, şəxsin yaradıcı, özünəməxsus və ya qeyri-adi olması ilə əlaqələndirilə bilər. Beləliklə, gözlənilməzlik sadəcə bir hadisənin təsviri deyil, həm də bir şəxsiyyət xüsusiyyəti kimi də qəbul edilə bilər.
Ümumi olaraq, "gözlənilməz" sözü həyatımızın ayrılmaz hissəsi olan sürprizlərə, qəfil dəyişikliklərə və gözlənilməzliyin yaratdığı həm xoş, həm də xoşagəlməz duyğulara işarə edir. Bu sözün təsvir etdiyi hadisələrin müxtəlifliyi onun zəngin leksik mənasını daha da əhatəli şəkildə göstərir.