Gözlənilməyən sözü, Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində əsasən "proqnozlaşdırıla bilməyən, gözlənilməz, birdən-birə baş verən" kimi təyin olunsa da, onun mənasını daha geniş və dəqiq şəkildə izah etmək mümkündür. Bu söz, hadisələrin, vəziyyətlərin və ya nəticələrin əvvəlcədən təxmin edilə bilməməsini, gözlənilməz bir şəkildə ortaya çıxmasını bildirir. Həm müsbət, həm də mənfi mənalarda istifadə oluna bilər; bir sürpriz, bir kəşf və ya xoşagəlməz bir hadisənin təsvirinə aid ola bilər.
Gözlənilməzliyin dərəcəsi hadisənin kontekstindən asılıdır. Məsələn, "gözlənilməyən qonaq" deyərkən, adi bir qonağın gəlişindən fərqli olaraq, gözlənilməyən bir qonağın daha çox təəccübləndirici və ya hətta bir az narahatlıq yaradan bir gəlişi nəzərdə tutulur. "Gözlənilməyən qələbə" isə bir yarışmada, mübarizədə və ya hər hansı bir çətinlikdə gözlənilməz uğur deməkdir. Eləcə də, "gözlənilməyən xəstəlik" ifadəsi, əvvəlki heç bir əlaməti olmayan, birdən-birə ortaya çıxan bir xəstəliyi ifadə edir.
Gözlənilməyən hadisələr həyatımızda hər zaman baş verir. Bəzən bu hadisələr xoşbəxtlik və sevinc gətirir, bəzən isə narahatlıq və hətta kədər. "Gözlənilməyən nəticələr" ifadəsi, əsasən, hadisələrin gedişatının əvvəlcədən proqnozlaşdırılmasının mümkün olmaması və nəticələrin gözləntilərdən fərqli olması deməkdir. Bu nəticələr həm müsbət, həm də mənfi ola bilər. Məsələn, bir layihənin gözlənilməz müvəffəqiyyəti və ya bir işin gözlənilməz uğursuzluğu gözlənilməz nəticələrə misal ola bilər.
Beləliklə, "gözlənilməyən" sözü sadəcə "gözlənilməz" demək deyil, həm də hadisənin gözlənilməzliyinin dərəcəsini, onun təsirini və əhəmiyyətini əks etdirir. Bu sözün mənasını tam anlamaq üçün onun istifadə olunduğu kontekstdən asılı olaraq qiymətləndirmək lazımdır.