Gözlənilmədən zərfi, bir hadisənin, vəziyyətin və ya şəxsin gözlənilmədiyi bir anda, qəfil və sürpriz bir şəkildə ortaya çıxmasını, baş verməsini və ya görünməsini ifadə edir. Bu, tamamilə gözlənilməz, qabaqcadan planlaşdırılmamış və ya proqnozlaşdırılmamış bir vəziyyətə işarə edir. Həyatımızda çoxlu gözlənilməz hadisələrlə qarşılaşırıq; bəziləri xoş, bəziləri isə xoşagəlməz olur.
"Gözlənilmədən" sözü, "birdən-birə", "qəflətən", "xəbərsiz", "ani", "sürpriz olaraq" kimi sözlərlə sinonim olaraq istifadə edilə bilər. Ancaq bu sinonimlərin hamısı "gözlənilmədən" sözünün tam mənasını əks etdirməyə bilər. Məsələn, "birdən-birə" daha çox ani bir dəyişikliyə, "qəflətən" isə birdən-birə baş verən bir hadisəyə işarə edə bilər. "Gözlənilmədən" isə daha geniş bir məna kəsb edir və hadisənin nə qədər sürətli baş verməsindən daha çox onun gözlənilməzliyini vurğulayır.
"Gözlənilmədən rastlaşma" ifadəsi isə, əvvəlcədən planlaşdırılmamış, gözlənilməmiş bir qarşılaşmanı, görüşü bildirir. Bu, köhnə bir dostla təsadüfi görüş, gözlənilmədən ortaya çıxan bir maneə və ya hətta bir təhlükə ilə qarşılaşma ola bilər. Bu ifadə həm müsbət, həm də mənfi mənalarda istifadə oluna bilər. Gözlənilməz bir görüş sevinc gətirə bilərdi, ancaq gözlənilməz bir maneə ilə qarşılaşmaq narahatlığa səbəb ola bilər.
Ədəbiyyatda və gündəlik həyatda "gözlənilmədən" sözü, hekayəyə, söhbətə və ya situasiyaya sürpriz bir element əlavə edir, oxucu və ya dinləyicinin diqqətini cəlb edir və hadisələrin gedişatını dəyişə bilər. Ona görə də bu söz həm yazıda, həm də danışıqda olduqca əhəmiyyətli bir rol oynayır.