Gözlüksüz: Bu söz, əsasən iki əsas mənada işlənir: birincisi, sifət mənasında, ikincisi isə zərf mənasında.
1. Sifət mənası: "Gözlüksüz" sifət olaraq, gözlük taxmayan, gözlüyə ehtiyacı olmayan və ya gözlük taxmağı adət etməyən şəxsi və ya əşyanı təsvir edir. Bu mənada, "gözlük taxmamış", "eynəksiz", "çeşməksiz" sözləri sinonim kimi istifadə oluna bilər. Məsələn, "Gözlüksüz uşaq kitab oxuyurdu" cümləsində gözlüksüz sözü uşağın gözlüyünün olmadığını və ya gözlük taxmadığını bildirir. Daha geniş mənada, əşyalara da aid edilə bilər. Məsələn, "Gözlüksüz bir fotoaparat" ifadəsi gözlük ilə avtomatlaşdırılmış fokuslama sisteminə malik olmayan fotoaparatı ifadə edə bilər. Bu istifadə daha texniki və spesifik bir kontekstdə olur.
2. Zərf mənası: "Gözlüksüz" zərf olaraq, hərəkətin gözlük taxılmadan, gözlüyün köməyi olmadan yerinə yetirildiyini göstərir. Bu mənada, "gözlük olmadan", "eynəksiz", "çeşməksiz" kimi sözlərlə eynimənalıdır. Məsələn, "O, gözlüksüz yazı yazmağa çalışırdı" cümləsində göstərilir ki, şəxs gözlük taxmadan yazı yazmağa cəhd edir. Maraqlı bir nüans kimi, bu mənada "gözlüksüz" sözü həm fiziki görmə qabiliyyətinin zəifliyini, həm də müəyyən bir şeyə baxarkən gözlüyün maneə törədə biləcəyini ifadə edə bilər. Məsələn, incə bir işə gözlük taxmadan daha rahat yanaşmaq kimi.
Ümumiyyətlə, "gözlüksüz" sözü sadə görünüşünə baxmayaraq, müxtəlif kontekstlərdə fərqli mənalar kəsb edə bilər və həm konkret, həm də məcazi mənada istifadə oluna bilər. Onun istifadəsi həmişə kontekstdən asılıdır.