Gurlaşmaq felinin Azərbaycan dilindəki mənası, sadəcə "daha gurultulu olmaq" və ya "şiddətlənmək" kimi qısa izahlardan daha geniş və zəngindir. Əslində, bu sözün ifadə etdiyi məna kontekstdən asılı olaraq müxtəlif nüanslar daşıyır.
Birincisi, səs və ya səs-küy ilə bağlı istifadədə, "gurlaşmaq" səsin intensivliyinin artmasını, daha güclü və dolğun səslənməsini bildirir. Məsələn, "dəniz dalğalarının gurlaşan səsi" deyərkən, dalğaların səs-küyünün əvvəlkindən daha güclü və həcmli olduğunu vurğulayırıq. Bu, sadəcə səs intensivliyinin artması deyil, həm də səsin keyfiyyətindəki dəyişikliyi, daha dolğun və güclü təsir yaratmasını əhatə edir.
İkincisi, "gurlaşmaq" bir hadisənin, prosesin və ya hissin şiddətlənməsi, artması və güclənməsi mənasında da işlənir. Məsələn, "qəzəbi gurlaşdı", "yağış gurlaşdı", "xəstəliyi gurlaşdı" ifadələrində həm intensivliyin artması, həm də potensial təhlükənin artması əks olunur. Yağışın gurlaşması sadəcə yağışın artması deyil, eyni zamanda güclü yağışın, potensial olaraq selə səbəb ola biləcək bir hadisənin işarəsidir.
Üçüncüsü, "gurlaşmaq" sözü bədii ədəbiyyatda daha da incə mənalar daşıya bilər. Məsələn, bir duyğunun, hissin gurlaşması onun daha da şiddətlənməsini, insanın iç dünyasında daha güclü təsir yaratmasını ifadə edə bilər. Bu mənada söz daha çox emosional yüklənmə daşıyır.
Beləliklə, "gurlaşmaq" sözünün mənası sadə bir artım və ya şiddətlənmədən daha çoxdur. O, səsin, hadisənin, hissin keyfiyyət dəyişikliyini, həcminin artmasını, güclənməsini və potensial təhlükəni əks etdirən çoxcəhətli bir söz olduğundan daha dəqiq və dolğun şəkildə anlaşıla bilər.