Gurultu-patıltı sözü, Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində "gurultu və nərilti" kimi izah olunsa da, bu izah tam mənzərəni əks etdirmir. Daha dəqiq desək, gurultu-patıltı, kəskin, qəfil və güclü səslərin qarışıq halda, eyni zamanda və ya ardıcıl şəkildə əmələ gətirdiyi güclü səs-küydür. Bu səslər müxtəlif mənbələrdən – partlayışlardan, çırpılmalardan, yıxılmalardan, maşınların səsindən, və ya başqa hər hansı güclü təsirlərdən qaynaqlana bilər. Sözün özündə də iki müxtəlif səs növü ("gurultu" və "patıltı") vurğulanır ki, bu da qarışıq və güclü bir səs təəssüratını daha yaxşı ifadə edir.
Misal olaraq, S. Rüstəm "Günlərin birində qonşumgildən gurultu-patıltı eşitdim" cümləsində qonşuların evində baş verən hadisənin şiddətini və səs-küyünün intensivliyini vurğulamaq üçün bu söz birləşməsini işlədib. Bu səs-küy sadəcə yüksək səs deyil, daha çox qorxu, narahatlıq və ya qeyri-adi bir hadisənin baş verdiyini göstərən bir göstəricidir. Gurultu-patıltı, səs-küyün təkcə həcmini deyil, həm də onun xarakterini – qəfil, güclü və bir-birinə qarışmış səslərin birliyini ifadə edir.
Beləliklə, "gurultu-patıltı" sözü sadəcə "gurultu-nərilti" kimi tərcümə edilməməlidir. Çünki "nərilti" daha çox davamlı və monoxromatik bir səs təəssüratı yaradır, halbuki "gurultu-patıltı" müxtəlif və qarışıq səslərin qəfil və intensiv bir şəkildə bir araya gəldiyini ifadə edir. Sözün emosional yükü də "gurultu-nərilti"dən daha yüksəkdir, çünki "patıltı" elementi daha çox təhlükə və qorxu hissi yaradır.