izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Gülbədən sözü klassik Azərbaycan ədəbiyyatında, xüsusilə də lirik şeirlərdə, gözəl qadının bənzərsiz gözəlliyini, incəliyini və cazibəsini ifadə edən bir epitet, yəni sifət kimi işlənir. Bu söz sadəcə "gözəl üzlü" mənasını verməkdən daha çox, şeirə daha dərin bir məna və estetik keyfiyyət qatır.

Sözün tərkib hissələrinə nəzər salsaq, "gül" sözünün gözəllik, təravət, incəlik və xoş ətir kimi mənaları ilə "bədən" sözünün qadın bədəninin gözəl forması və harmoniyasını ifadə etməsi birləşir. Beləliklə, "gülbədən" təkcə üzün gözəlliyini deyil, bütövlükdə qadın bədəninin zərif və gözəl olduğunu vurğulayır. Bu, sadəcə fiziki gözəllikdən kənara çıxaraq, bir növ ideallaşdırılmış, poetik bir təsvirdir.

Misal olaraq verilən şeir parçasında ("Neyləmişəm inciyibsən; Yenə, ey gülbədən, məndən") "gülbədən" sözü sevgilinin gözəlliyinə heyranlığı və ona olan məhəbbəti daha da ifadəli şəkildə ortaya qoyur. Bu sözün işlədilməsi şeirə romantiklik və incəlik əlavə edir, oxucuda müəyyən bir təəssürat yaradır.

Qeyd etmək lazımdır ki, "gülbədən" sözü yalnız klassik ədəbiyyatda deyil, müasir Azərbaycan ədəbiyyatında da, xüsusilə də lirik şeirlərdə, romantik və sevgi mövzularında istifadə oluna bilər. Lakin klassik istifadəsindəki məna və estetik dəyəri ilə müasir istifadə arasında müəyyən fərqlər ola bilər. Klassik əsərlərdə daha çox ideallaşdırılmış bir obrazın təsvirinə xidmət edirsə, müasir əsərlərdə bu məna daha az vurğulanabilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz