Hacımənəbax, Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında yer alan maraqlı bir söz olub, əsasən köhnə dövrlərdə istifadə olunmuşdur. Bu termin, qadın geyimlərinin hazırlanmasında istifadə edilən, keyfiyyətli, bahalı və rəngarəng parçalar üçün xalq arasında yayılmış bir ad idi. Sözün özündəki "hacı" önəki, parçanın keyfiyyətinin və dəyərinin yüksəkliyini, hətta xaricdən gətirilmə ehtimalını ifadə edir. "Mənəbax" hissəsi isə materialın gözəlliyini, parıltısını və diqqət çəkən görünüşünü vurğulayır. Yəni, hacı mənəbax, sadəcə bir parça deyil, həm də zənginliyin, zövqün və gözəl görünmək istəyinin simvolu idi.
Tarixi mənbələrə və dilin inkişafına nəzər saldıqda, hacı mənəbaxın konkret olaraq hansı növ parçaya aid olduğu tam aydın olmasa da, atlas, kətan, ipək və ya digər bahalı materiallar kimi materialların xalq arasında bu adla anıldığını düşünmək olar. Hətta, parçanın naxış və rənglənməsinin də sözün mənasında rol oynadığı ehtimal olunur. "Minayə bir neçə il əvvəl hacıbəribax deyilib arvadlar arasında çox modda" cümləsindən də göründüyü kimi, bu parça zamanın dəb axınlarını əks etdirir və qadınlar arasında populyarlıq qazanırdı.
Beləliklə, hacı mənəbax sadəcə bir parça adı deyil, həm də tarixi, mədəni və sosial konteksti əks etdirən, öz dövrünün zənginliyini və dəb anlayışını ifadə edən bir söz olaraq qalır. Onun istifadəsi, Azərbaycan dilinin canlılığını və zənginliyini göstərən maraqlı nümunələrdən biridir. Bu sözün yaşatılması, dil tariximizin və mədəni irsimizin qorunması üçün əhəmiyyətlidir.