Haqlaşmaq felinin əsas mənası hesablaşmaq, haqq-hesabı tənzimləmək, qarşılıqlı borc və ödənişləri aydınlaşdırmaqdır. Bu, sadəcə pul və ya maddi şeylərlə bağlı deyil, həm də əmək, xidmət və ya digər qarşılıqlı münasibətlərdəki haqq-hesabların düzgün müəyyən edilməsini əhatə edir. Belə ki, haqlaşmaq, tərəflər arasındakı qarşılıqlı əlaqələri balanslaşdırmaq və ədaləti təmin etmək məqsədi daşıyır.
Daha geniş mənada, haqlaşmaq həm də haqq-hesab çürütmək, yəni hər hansı bir mübahisəli vəziyyətdə hər iki tərəfin haqqını müəyyənləşdirmək və haqsızlığı aradan qaldırmaq deməkdir. Bu prosesdə, tərəflər arasında müzakirələr, mübahisələr və hətta münaqişələr yaşana bilər. Nəticədə isə ədalətli bir həll tapılmalı və haqsızlığa son qoyulmalıdır.
Haqlaşma prosesi həm rəsmi, həm də qeyri-rəsmi yollarla həyata keçirilə bilər. Rəsmi haqlaşma, məsələn, məhkəmə prosesləri, mühasibat yoxlamaları və ya digər hüquqi prosedurlar vasitəsilə həyata keçirilirsə, qeyri-rəsmi haqlaşma isə tərəflər arasındakı danışıqlar, razılaşmalar və s. vasitəsilə həyata keçirilir. Hər iki halda da məqsəd ədalətin bərqərar olmasıdır.
Maraqlı bir tərəfi də odur ki, "haqlaşmaq" sözü, sadəcə konkret bir hadisəni deyil, həm də daha ümumi bir anlayışı əks etdirir. Bu, həyatda ədalətli davranmaq, öz haqqını tələb etmək, amma eyni zamanda digərlərinin haqlarına hörmət etmək mənasını da özündə ehtiva edir. Yəni, haqlaşmaq sadəcə hesablaşmaq deyil, həm də ədalətli və vicdanlı olmaq deməkdir.