Hal-hazır sözü, Azərbaycan dilində geniş yayılmış bir zamana işarə edən söz olub, "indiki vaxt, indiki zaman, hazırkı vaxt, bu an, bu saat, əlan" mənalarını ehtiva edir. Bu, statik bir zaman ifadəsi deyil, daha çox dinamik bir anı, davam edən bir prosesi ifadə edir. Sözün özündəki "hazır" komponenti, vəziyyətin hazırda mövcud olduğunu, hər hansı bir dəyişikliyə məruz qalmadığını vurğulayır. Beləliklə, "hal-hazır" sadəcə "indi" deməkdən daha çox, mövcud anın xüsusiyyətlərini, onun davam etməsini və əhəmiyyətini önə çəkir.
Dilçilik baxımından "hal-hazır" sözü, "hal" və "hazır" sözlərinin birləşməsindən əmələ gəlmiş bir birləşmədir. "Hal" sözü vəziyyət, durum mənalarını verir, "hazır" isə hazırlanmış, hazırda olan mənalarını ifadə edir. Bu birləşmənin mənası, hazırkı vəziyyəti, mövcud durumu, bu andakı reallığı ifadə edir. "Hal-hazırda" ifadəsi kimi istifadə edildikdə, cümləyə zaman əlaməti əlavə edir və həmin hərəkətin, vəziyyətin və ya hadisənin indi baş verdiyini göstərir.
Keçmiş təcrübələrinin hal-hazır üçün faydalı olması fikri, sözün mənasını daha yaxşı anlamağa kömək edir. Keçmişdəki hadisələr, əldə edilmiş biliklər və qazanılmış təcrübələr hal-hazırkı vəziyyəti dərk etmək, qərarlar qəbul etmək və gələcəyi planlaşdırmaq üçün əsas rol oynayır. Bu mənada, "hal-hazır" yalnız zaman mənasını deyil, həm də keçmişlə gələcək arasındakı qarşılıqlı əlaqəni ifadə edir. Hal-hazır, keçmişin irsi üzərində qurulmuş gələcəyə doğru gedən bir körpüdür.
Qısacası, "hal-hazır" sadəcə bir zaman ifadəsi deyil, zamanın dinamik təbiətini, keçmişin təsirinin və gələcəyə yönəlmənin əhəmiyyətini əks etdirən, zəngin mənaya malik bir sözdür.