Halva (ərəbcədən) - Şərq ölkələrinin, o cümlədən Azərbaycanın ənənəvi və sevilən şirniyyatlarından biridir. Əsasən yağda qovrulmuş un və doşabdan hazırlanır. Doşabın əsas tərkib hissəsi üzüm şirəsidir, lakin digər meyvə şirələri də (məsələn, əncir, nar) istifadə oluna bilər. Bu, halvanın dadına və rənginə müxtəliflik qatır. Doşabdan əlavə, halvanın hazırlanmasında şəkər, bal, müxtəlif qoz-fındıq növləri, ədviyyatlar və digər əlavələr də istifadə oluna bilər.
Halvanın hazırlanması olduqca zəhmət tələb edən bir prosesdir. Unun düzgün qovrulması və doşabın əlavə edilməsi halvanın dadının və quruluşunun əsasını təşkil edir. Təcrübəli halva ustalarının uzun illər ərzində əldə etdikləri bilik və bacarıq halvanın dadının və keyfiyyətinin təminatçısıdır. Fərqli bölgələrdə və hətta fərqli ailələrdə halvanın hazırlanma üsulları arasında kiçik fərqlər mövcuddur, bu da hər bir halvanı özünəməxsus edir.
Halva sadəcə şirniyyat deyil, Azərbaycan mədəniyyətinin ayrılmaz bir hissəsidir. Bayramlarda, toy mərasimlərində və digər əlamətdar günlərdə süfrələrin bəzəyidir. Halva həmçinin qonaqpərvərliyin və mehribanlığın rəmzidir. Azərbaycan halvasının fərqli növləri mövcuddur: un halvası, fıstıq halvası, küncüt halvası və s. Hər birinin özünəməxsus dadı və aroması var.
Halvanın tarixi çox qədimdir. Şərq mətbəxinin tərkib hissəsi kimi uzun əsrlərdir ki, insanların sevimli şirniyyatıdır. Onun hazırlanma üsulları nəsildən-nəslə ötürülərək bu günə qədər gəlib çıxmışdır. Beləliklə, halva sadəcə bir şirniyyat deyil, həm də qədim ənənələrin, mədəniyyətin və incəsənətin canlı bir ifadəsidir.